China legt chipfabrikant Nexperia exportverbod op na ingrijpen Nederland
In dit artikel:
De Chinese regering verbood op 4 oktober de uitvoer van chips afkomstig uit de Chinese fabriek van Nexperia; die producten mogen het land sindsdien niet meer verlaten, meldt Nexperia. Het besluit volgt op een Nederlandse ingreep bij het in Nijmegen gevestigde chipbedrijf nadat het ministerie concludeerde dat het risico bestond dat cruciale technologie uit Nederland zou wegvloeien. Als gevolg daarvan werd de Chinese topman Zhang Xuezheng door de Ondernemingskamer in Amsterdam uit zijn functie gezet.
Nexperia, dat relatief eenvoudige chips maakt voor onder meer telefoons, auto’s en zonnepanelen en sinds 2019 eigendom is van het Chinese concern Wingtech, zegt actief met Chinese autoriteiten te overleggen om de effecten van het exportverbod te beperken en een eventuele vrijstelling te krijgen. Het bedrijf heeft vestigingen wereldwijd; de maatregel raakt alleen de producten uit de Chinese fabriek.
De Nederlandse regering greep eind september in met behulp van de Wet beschikbaarheid goederen — een wet uit 1952 die voor het eerst wordt toegepast — waarmee het ministerie beslissingen binnen het bedrijf kon blokkeren of terugdraaien om de beschikbaarheid van chips voor Nederland en Europa veilig te stellen. Uit rechtbankstukken blijkt dat Nexperia al in 2023 het ministerie waarschuwde over zorgen rond de rol van de enige aandeelhouder (Wingtech, in documenten soms gespeld als ‘Wintech’) en diens nauwe verbondenheid met de Chinese staat; volgens de rechtbank nam het ministerie aanvankelijk weinig actie op die signalen.
China stelt dat Nederland onder druk van de Verenigde Staten heeft gehandeld. Demissionair minister Karremans ontkende dat eerder, maar in de stukken staat dat de VS op 30 september handelsbeperkingen tegen Nexperia oplegden en dat diezelfde dag de Nederlandse minister ingreep. Karremans zal de Tweede Kamer nader informeren over de situatie.
Kortom: de zaak legt spanningen bloot tussen zorgen om technologische veiligheid en internationale politiek — Nederlandse nationale veiligheidsoverwegingen leiden tot ingrijpen bij een in China geproduceerde voorraad chips, wat op zijn beurt tot tegenreactie van Chinese autoriteiten heeft geleid.