China boekt „historische doorbraak" met kernreactor die draait op thorium
In dit artikel:
China zegt met een nieuw type thorium-kernreactor en forse thoriumvoorraden zijn elektriciteitsbehoefte voor meer dan duizend jaar te kunnen dekken. Begin deze maand maakte de Chinese Academie van Wetenschappen bekend dat de experimentele Thorium Molten Salt Reactor (TMSR-LF1) in de Gobiwoestijn in juni 2024 zijn volle vermogen van 2 megawatt heeft bereikt; de installatie was in 2023 opgestart en kreeg daarna een exploitatievergunning voor tien jaar.
Thoriumreactoren verschillen fundamenteel van conventionele uraniumcentrales: thorium zelf is niet rechtstreeks splijtbaar maar verandert onder neutronenbestraling in uranium-233, dat wel energie levert. De TMSR gebruikt gesmolten zout als koelmiddel en brandstofdrager bij ongeveer 600 °C, waardoor waterkoeling overbodig is en het risico op een klassieke meltdown sterk verminderd is. Daardoor kunnen zulke installaties ook in droge of afgelegen gebieden worden geplaatst — een belangrijk pluspunt voor grote delen van west-China met weinig koelwater.
China herleefde het thoriumonderzoek omdat het land een snel stijvende energievraag heeft, afhankelijk is van ingevoerd uranium (ongeveer 80% wordt geïmporteerd) en tegelijkertijd de grootste geschatte thoriumreserves bezit (circa 1,3 miljoen ton). In 2011 startte Beijing een omvangrijk ontwikkelprogramma van ongeveer 400 miljoen euro waarin bijna honderd onderzoeksinstituten, universiteiten en bedrijven samenwerken.
Een technisch knelpunt — corrosie van reactoronderdelen door het agressieve gesmolten zout — lijkt te zijn weggenomen door een nieuw nikkelgebaseerd materiaal, wat volgens de ontwikkelaars een commerciële reactorlevensduur van circa tien jaar zonder grote revisie haalbaar maakt. Op basis van het succes met de 2 MW-proefreactor is de roadmap vastgesteld: eerst een demonstratiereactor van 10 MW rond 2030 en daarna grotere eenheden van 100 MW met het oog op seriematige productie binnen het daaropvolgende decennium.
Daarnaast biedt gesmoltenzouttechnologie brandstofflexibiliteit: het systeem kan ook hoogradioactief kernafval verwerken en zo veel van de radioactiviteit verminderen. Dat maakt het mogelijk de hoeveelheid langdurig probleematisch afval te verkleinen en roept vragen op over de toekomstige noodzaak van permanente eindbergingen — een optie die ook door bijvoorbeeld Nederlandse start-ups wordt onderzocht.
De Chinezen presenteren de ontwikkeling als een doorbraak die schone, duurzamere kernenergie dichterbij brengt en de energieonafhankelijkheid van het land substantieel kan versterken. Internationale reacties variëren: sommige landen volgen het onderzoek op de voet vanwege de milieutechnische en veiligheidsvoordelen, anderen wegen nog vragen over commerciële haalbaarheid, kosten en regulering.