CDA wil inkomensafhankelijke 'vrijheidsbijdrage' om leger te kunnen spekken
In dit artikel:
Het CDA heeft maandag in Den Haag een concept-verkiezingsprogramma gepresenteerd waarin het een aantal ingrijpende voorstellen introduceert, centraal gericht op meer defensiebudget en strakkere migratie- en veiligheidsmaatregelen. Partijleider Henri Bontenbal kondigt een nieuwe, inkomensafhankelijke "vrijheidsbijdrage" aan — een heffing voor burgers en bedrijven die via de Belastingdienst wordt geïnd — om de NAVO-norm te halen. Het exacte bedrag maakte de partij nog niet bekend.
De partij wil fors investeren in defensie en ziet die miljardenimpuls als noodzakelijk voor de NAVO-verplichtingen. Die extra middelen moeten niet alleen uit de nieuwe vrijheidsbijdrage komen, maar ook via gebruik van versoepelde EU-begrotingsregels en doelgerichte bezuinigingen in andere overheidsuitgaven. Het CDA breekt hiermee deels met zijn vroegere aversie tegen extra staatsschuld: investeringen mogen nu tijdelijk op de begroting komen omdat ze naar eigen zeggen op lange termijn rendement opleveren.
Op sociaal-economisch vlak bevat het programma meerdere pijnpunten: afbouw van de hypotheekrenteaftrek, invoering van een suikertaks en een leegstandsheffing voordat panden leeg blijven, plus bezuinigingen in de zorg en op bepaalde uitkeringen. Het CDA wil hogere eigen bijdragen in lichte jeugdzorg en de Wmo en wil ook arbeidsongeschiktheidsuitkeringen onder de loep nemen. In contrast met de VVD wil het CDA de AOW-leeftijd niet verhogen.
Op het terrein van asiel en integratie kiest het CDA voor 'werkbare' migratiewetten, met nadruk op Europese samenwerking, en blijft het voorstander van een spreidingswet die gemeenten verplicht asielzoekers op te vangen. Statushouders moeten verplicht inburgeringsonderwijs volgen, en bij weigering kan dat leiden tot verlies van status.
Het programma bevat verder een groot aantal concrete en vaak controversiële maatregelen: invoering van militaire opkomstplicht naar Scandinavisch model; samenvoeging en herverdeling van kinderbijslag en het kindgebonden budget; verbod op anonieme social media-accounts; verhoging van de minimumleeftijd voor sekswerkers naar 21; strengere regels voor online gokken; tweesporenbeleid voor drugsbezit met educatieverplichting; en het afnemen van de Nederlandse nationaliteit van veroordeelde terroristen met dubbele nationaliteit gevolgd door uitzetting.
Andere opvallende voorstellen zijn: uitbreiding van woningbouw met 'wijkjes' in plaats van losse huizen, terugdraaien van verlaagde eigen risico’s in de zorg, uitbreiding van staatsfinanciering voor infrastructuur en innovatie, verandering van de zittingsduur van de Eerste Kamer naar zes jaar met periodieke verkiezingen, en maatregelen die burgemeesterlijke overwegingen rond demonstraties mede laten afhangen van politiecapaciteit. Ook stelt het CDA meer inzet op handhaving (extra cellen, meer enkelbanden), gratis fruit op basisscholen, en stijging van de tabaksleeftijd naar 21 jaar.
Het concept-programma moet nog definitief worden vastgesteld, maar markeert duidelijk een koers van strengere veiligheidspolitiek, hogere defensie-uitgaven en een mix van lastenverzwaringen en hervormingen in sociale voorzieningen vóór de komende verkiezingen.