Canadese vrijwilliger Mac vecht zich terug na ernstige verwondingen aan het front. 'Het enige wat ik me herinner is de pijn, de constante pijn'
In dit artikel:
De 23‑jarige Canadees Mac liep afgelopen zomer zware brandwonden op toen een shahed-kamikazedrone insloeg bij de magazijnbasis waar hij werkte voor een logistiek onderdeel van het Oekraïense leger. Mac was in 2022 naar Kharkiv gekomen om zijn vader Paul te helpen, die daar een garage runde en later met internationale vrijwilligers aan evacuaties en reparaties voor frontgebieden werkte. Paul trad uiteindelijk ook in dienst van het Oekraïense leger; Mac sloot zich later aan.
De nacht van de aanval was chaotisch: eerst ontplofte een shahed kort bij een gebouw, daarna keerde Mac terug om te checken maar tien minuten later kwam een drone dichterbij. Hij zocht dekking tussen een auto en een muur; de volgende ontploffing was tien meter achter hem. De auto kantelde en kwam op zijn voet terecht, kort daarna vatte een geparkeerde tank met duizenden liters diesel vlam. Twee kameraden slaagden er uiteindelijk in hem los te trekken terwijl nieuwe drones en munitie exploderende vlammen en brokstukken veroorzaakten. Mac raakte zwaar verbrand aan onderlichaam, benen en voeten en werd in eerste instantie in een lokaal ziekenhuis behandeld voordat hij per helikopter naar Kyiv en later naar het gespecialiseerde brandwondencentrum St. Luke’s in Lviv werd overgeplaatst — mede mogelijk gemaakt door zogeheten “traveling colonels”, voormalige Amerikaanse officieren die humanitaire hulp coördineren.
Zijn revalidatie begon in Lviv en ging via Kyiv terug naar Kharkiv. Met huidtransplantaties en intensieve therapie leerde hij opnieuw lopen, maar zijn rechtervoet blijft beschadigd door zenuwletsel opgelopen toen de auto op hem gedrukt zat. Zonder aangepaste schoen valt hij om; mogelijk is nog een operatie nodig. Naast fysieke pijn heeft hij last van flashbacks en paniek bij luchtalarm of beelden van shaheds — de Iraanse drones met ongeveer 50 kg explosieve lading en een groot bereik die Rusland sinds oktober 2022 inzet en waarvan ook Russische kopieën (gerans) in productie zijn. Mac zegt dat hij de shaheds eerst onderschatte, maar nu veel voorzichtiger is.
Hoewel hij een onderscheiding van de burgemeester van Kharkiv ontving, botst hij op bureaucratie bij het zoeken naar verdere behandeling in Kharkiv: lange rijen, onvolledige papieren en tegenstrijdige verwijzingen verhinderen snelle toegang tot revalidatieplekken. Die tegenstrijdigheid ervaart hij bitter: hij moet vechten voor zorg terwijl hij erkend wordt door de stad.
Mac staat voor een moeilijke keuze: terugkeren naar Canada om daar verder behandeld te worden of zijn contract bij het Oekraïense leger uit te dienen. Als hij dat doet en het jaar contractuele dienst volmaakt, komt hij in aanmerking voor het Oekraïense staatsburgerschap — iets wat hem veel betekent omdat hij zich met het land verbonden voelt. Hij zegt geen spijt te hebben van zijn beslissing om te dienen; zijn enige berouw is dat hij die nacht niet snel genoeg wegrende.
Context: shahed-drones, oorspronkelijk Iraans en vanaf 2022 door Rusland gebruikt, zijn steeds vaker frontliniewapen geworden en vormen een direct gevaar voor militaire installaties en burgerdoelen. Mac’s verhaal illustreert zowel de fysieke en geestelijke tol voor buitenlandse vrijwilligers die voor Oekraïne vechten, als de knelpunten in nazorg en revalidatie binnen een oorlogsland.