NU+ | Hoofdstad Europa is politiek hopeloos: 'Stad regisseert eigen teloorgang'
In dit artikel:
Brussel zit sinds de regionale verkiezingen van 9 juni 2024 in een diep politieke impasse: de formatie sleept deze week 541 dagen aan en overtreft daarmee het Belgische record van 2011. Nederlandstalige en Franstalige partijen moeten in het Brusselse Hoofdstedelijk Gewest elk een eigen meerderheid vormen die vervolgens gezamenlijk een regering draagt. Die dubbele drempel is nu de blokkade geworden.
Centraal in de patstelling staat de weigering van de Franstalige PS om samen te regeren met de Vlaams-nationalistische N-VA, de partij van premier Bart De Wever. Volgens politiek commentator Alain Gerlache is dat "een gevaarlijk precedent". Politicoloog Daan Delespaul wijst erop dat de officiële argumenten—dat de N-VA asociaal zou zijn en onafhankelijkheidsstreven zou koesteren—samenvallen met strategische overwegingen: de PS zit op andere bestuursniveaus in de oppositie en vreest in Brussel haar linkse profiel te verliezen wanneer ze in een rechtse coalitie stapt.
De impasse speelt zich af tegen een financieel drama: Brussel kampt met ernstige begrotingsproblemen waarop ratingbureau Standard & Poor’s al reageerde met een kredietverlaging. Grote, pijnlijke besparingen liggen onvermijdelijk voor de deur, waardoor partijen terughoudend zijn om verantwoordelijkheid te nemen. De huidige institutionele inrichting—met sterke taalkundige waarborgen—werpt volgens experts extra obstakels op; een hervormingsvoorstel is tweetalige kandidatenlijsten, maar zo’n ingreep vereist eerst een functionele regering.
Alternatieven zijn beperkt: nieuwe verkiezingen zijn niet mogelijk volgens de grondwet; de federale overheid zou Brussel financieel kunnen redden maar dan onder strikte voorwaarden plaatsen (curatele), een ongekende stap die premier De Wever al heeft genoemd maar niet actief nastreeft. De impasse heeft lokaal al gevolgen: subsidies vallen weg, culturele organisaties en bedrijven maken zich zorgen, en er waren betogingen van zo’n vijfhonderd Brusselaars. Tegelijk blijft veel van de bevolking trots op de stad, ondanks de chaos en frustratie.