Briefje van Jan aan Rob Jetten: "Je hebt Yesilgöz het cadeau van haar leven gegeven"
In dit artikel:
Columnist Jan Dijkgraaf richt in zijn nieuwste "Briefje van Jan" een scherpe aanval aan op D66-leider Rob Jetten naar aanleiding van de formatiechaos rond informateur Hans Wijers. De immediate aanleiding is het uitlekken van appjes en Wijers’ omstreden opmerkingen over VVD-leider Dilan Yesilgöz, waarmee volgens Dijkgraaf de onderlinge verhoudingen in de kabinetsformatie zijn gewrongen.
Dijkgraaf stelt dat Wijers, een doorgewinterd bestuurder, verrast en van zijn stuk gebracht werd door kritische journalistieke vragen, waarna zijn positie onhoudbaar werd. Het circulerende appje waarin Yesilgöz beledigend zou zijn genoemd gebruikt Dijkgraaf om hypocrisie bij D66 aan te tonen: partijen die eerder fel reageerden op seksistische uitspraken zouden nu zelf betrokken blijken bij vergelijkbare taal. Volgens de columnist had Jetten op dat moment geen keuze meer dan Wijers te laten gaan.
De affaire toont volgens Dijkgraaf ook Jettens strategie: D66 wilde koste wat kost een kabinet vormen waarin GroenLinks en de PvdA een centrale rol spelen, terwijl de VVD slechts een kleinere rol zou krijgen. Door het openbaar worden van die strategie is die route politiek verbrijzeld; de VVD kan volgens hem onmogelijk instemmen met een regering waarin ze haar belangrijkste verkiezingsbeloften moet opgeven en haar geloofwaardigheid verliest.
Dijkgraaf ziet de zaak vooral als een politieke winst voor Yesilgöz: de VVD-leider zou nu weer de regie terughebben, terwijl D66 de controle over de formatie kwijtgeraakt is. Als praktische conclusie raadt hij Jetten aan om voluit te gaan voor een links-centrale samenstelling — D66, GroenLinks, PvdA en CDA — maar verwacht dat zo’n kabinet geen lang leven beschoren zou zijn en vroegtijdige verkiezingen waarschijnlijk maken.
Stijlistisch mengt Dijkgraaf satire met politieke kritiek; hij gebruikt een directe, spottende toon om te illustreren dat communicatieve fouten en gelekte appjes D66’s onderhandelingspositie hebben ondermijnd. Zijn kernboodschap: de Wijers-affaire heeft de beoogde linkse meerderheidscoalitie politiek onhoudbaar gemaakt en heeft het initiatief in de formatie terug naar de VVD geschoven.