Brandexpert Tom: Vooral met veel minder auto's aan boord voorkom je rampen als Fremantle Highway

In dit artikel:

De brand op de car carrier Fremantle Highway, die zomer 2023 ten noorden van Ameland in brand vloog en bijna zonk, is volgens het door Panama opgestelde eindrapport vrijwel zeker begonnen in de batterij van een elektrische BMW op dek 8. Tom Hessels, adviseur energie- en transportveiligheid bij de Nederlandse Academie voor Crisisbeheersing en Brandweerzorg (NACB), reageert kritisch: hoewel het ontstaan van de brand is vastgesteld, ontbreken volgens hem sterke aanbevelingen om herhaling te voorkomen.

Belangrijkste oorzaken en tekortkomingen
- Oorzaak: thermische runaway in een lithium-ion accu van een EV. Zulke branden kunnen binnen 10–15 minuten oncontroleerbaar worden.
- Opslag en verspreiding: auto’s stonden dicht op elkaar — "spiegel aan spiegel" — waardoor vuur snel overslaat. Nieuwe auto’s bevatten bovendien veel kunststof, wat branden feller maakt.
- Bemanning en middelen: bemanning was niet opgeleid voor EV-branden en gebruikte schuimblussers die niet effectief zijn tegen batterijbrand. Het stationaire schuimsysteem, dat een heel dek bedekt, werd pas handmatig en pas twintig minuten na het eerste alarm geactiveerd; tegen die tijd was blussen vrijwel zinloos.
- Schadeverergering: het inzetten van het schuim leidde tot veel giftige rook, explosies en het smelten van bevestigingen, waardoor honderden voertuigen losraakten en het schip door water en verschuivende autoslachtoffers binnen enkele uren flinke slagzij kreeg. Een 59-jarige matroos kwam om het leven.

Aanbevolen en besproken maatregelen
- Ruimten aanhouden: Hessels pleit ervoor schepen flink minder vol te laden — hooguit 25 procent bezetting — zodat rondom een brandhaard ruimte is om tijd te winnen en overslaan te voorkomen. Economisch gezien is dat lastig: voor hetzelfde volume zou je veel meer schepen nodig hebben.
- Vroege, doeltreffende blussystemen: investeren in systemen die vroeg ingrijpen en geschikt zijn voor EV-batterijen is cruciaal.
- Laadniveau van batterijen: internationaal wordt onderzocht of EV’s met een lagere accustand mogen inschepen (voorstellen noemen circa 30 procent) om de kans op thermal runaway te verkleinen.
- Controle en scheiding: beter registeren waar EV’s staan en elektrische voertuigen gescheiden houden van conventionele auto’s kunnen hulpverlening en bluswerk verbeteren.

Internationale en politieke context
Het Nederlandse ministerie van Infrastructuur en Waterstaat gaf het Panamese rapport aanvankelijk niet vrij; publicatie volgde nadat Dagblad van het Noorden het opvroeg. Het ministerie zegt betrokken te zijn bij IMO-werkgroepen die regels voor brandveiligheid met EV’s bespreken en zal het parlement begin 2026 informeren. Incidenten elders — zoals een verwoestende EV-brand in een ondergrondse parkeergarage in Zuid‑Korea — tonen dat het probleem breder speelt.

Hessels waarschuwt dat zonder ingrijpende maatregelen economische belangen de veiligheidsverbeteringen kunnen blijven tegenhouden; dat betekent mogelijk dat incidenten met grote milieu‑ en sterftegevolgen zich blijven voordoen. Overheden worden door hem gezien als sleutelspelers om strengere eisen en betere systemen af te dwingen.