Bram Vermeulen: 'Bijna overal is oorlog, bijna altijd is Nederland daarbij betrokken'

In dit artikel:

Bram Vermeulen (51) is de nieuwe presentator van Bureau Buitenland. Hij volgt de naar BNNVara vertrokken Tim de Wit op en zal het presenteren afwisselen met Sophie Derkzen, zodat hij kan blijven reizen en buitenlandse reportages blijven maken voor zijn eigen serie Frontlinie. Vermeulen benadrukt dat hij niet vast wil zitten in Hilversum maar juist buiten Nederland wil blijven onderzoeken hoe mensen elders de wereld zien; de studio is hem wel vertrouwd, al is het lezen van de autocue iets nieuws.

Bureau Buitenland wil volgens hem zich onderscheiden van de gangbare talkshowstrijd: het programma zoekt verdieping en deskundigheid in plaats van scherp gekletter. De focus ligt op uitgewerkte analyses en lange reportages — iets wat ook het vertrekpunt was voor Frontlinie, dat het gat probeert te vullen tussen korte journaalbijdragen en uitgebreide reisserieën. Vermeulen wil met zijn werk het westerse beeld nuanceren dat oorlog iets van het verleden is; wereldwijd spelen voortdurend conflicten en Nederlandse belangen zijn daar vaak nauw bij betrokken via handel, hulp of NAVO-lidmaatschap.

Vermeulen is geboren in Wamel, tussen de grote rivieren, en komt daar nog vaak terug. Zijn eerste journalistieke ervaring was tijdens de overstromingen van 1995, toen hij als student op pad ging in het geëvacueerde dorp. Die lokale binding verklaart mede zijn overtuiging dat mondiale gebeurtenissen ook snel lokaal zichtbaar worden: internationale crises, zoals de oorlog in Oekraïne, leiden in dorpen als Wamel direct tot discussies over opvang en samenleving.

Uit de interviewpassages blijkt ook zijn afkeer van vereenvoudigde beelden: hij bespreekt de bekende Mercatorkaart als illustratie van koloniale vertekening en pleit voor vaker teruggrijpen naar een globe of andere projecties die landen meer in proportie tonen. Dat past bij zijn nieuwsgierigheid naar basisvragen: hoe groot zijn landen écht en wat zeggen grenzen over ons wereldbeeld?

Een opvallend reportagedeel betrof zijn korte verblijf bij Errol Musk, de vader van Elon Musk, aan de westkust van Zuid-Afrika begin dit jaar — nog vóór de openbaar geworden beschuldigingen tegen Errol. Vermeulen wilde nagaan hoe Elons jeugd in het apartheidssysteem en de invloed van zijn vader zijn latere leven hebben gevormd. Hij beschrijft Errol als een complexe figuur: materieel welgesteld, maar emotioneel en moreel omstreden, met uitspraken die enerzijds samenvielen met complotthema’s die ook in buitenlandse politieke debatten opdoken.

Vermeulen signaleert verder de veranderde relatie tussen journalistiek en publiek door social media. In landen als Turkije kreeg hij al felle reacties toen hij politieoptreden filmde; die ongenuanceerde haatreacties zijn volgens hem ook naar Nederland overgeslagen. Tegelijk stoort hij zich aan het terugknippen van lange reportages tot korte clips die nuance verliezen.

Privé woont Vermeulen sinds 2022 weer in Amsterdam, na twintig jaar in Istanbul en Kaapstad. Hij geniet van het stadsleven, fietsen en de pont, en ziet hoe zijn dochter door studie in Nederland veel zelfstandiger is geworden. Tegelijk wijst hij op schrijnende veiligheidsverschillen: waar Nederland jaarlijks onder de honderd moorden kent, zijn het er in Zuid-Afrika tienduizenden, waardoor dagelijkse keuzes over veiligheid in veel landen de norm zijn in plaats van uitzondering.

Bureau Buitenland is zondag om 22.40 uur te zien op NPO 2; Vermeulen wil met het programma vooral ruimte blijven geven aan lange, contextrijke buitenlandverhalen die verbanden leggen tussen wereldgebeurtenissen en lokale levens.