Bouwen, bouwen, bouwen... en ondertussen vergaan de oude huizen
In dit artikel:
Het kabinet-Rutte III heeft volgens het artikel het probleem van achterstallig onderhoud in appartementen vooral genegeerd: terwijl Den Haag blijft hameren op “bouwen, bouwen, bouwen”, bestaat meer dan negentig procent van de Nederlandse woningvoorraad al en verslechtert die snel. Veel wooncomplexen uit de jaren ’60 en ’70 kampen met lekkages, falende liften, asbest en tekort aan onderhoud. De verantwoordelijkheid ligt bij de VvE (Vereniging van Eigenaren), maar veel VvE’s hebben een onvoldoende reserve, verouderde meerjarenonderhoudsplannen (MJOP) en onervaren besturen.
In VvE’s waarin voormalige sociale huurwoningen zijn omgezet, hebben dominante verhuurders — vaak woningcorporaties of buitenlandse vastgoedinvesteerders — de doorslaggevende stem in onderhoudsbeleid. Omdat verhuurders onderhoudskosten niet op huurders mogen verhalen, stellen ze reparaties geregeld uit en schuiven kosten naar de toekomst. De in 2018 ingevoerde wettelijke verplichting om jaarlijks minimaal 0,5% van de herbouwwaarde te sparen blijkt veel te laag te zijn, zeker nu onderhoudsprijzen door personeelstekorten en duurdere materialen met 15–20% per jaar kunnen stijgen.
Een extra risico is dat VvE-opstalverzekeringen schade door slecht of achterstallig onderhoud uitsluiten; bij dakinstorting of lekkages door nalatigheid keert de polis vaak niet uit, waardoor eigenaren persoonlijk opdraaien voor grote kosten. Tegelijkertijd verkopen buitenlandse beleggers (bijvoorbeeld Heimstaden, die sinds 2024 plannen heeft om duizenden woningen te verkopen) veel van deze woningen aan starters. Die nieuwe kopers zijn vaak niet op de hoogte van oplopende VvE-bijdragen die jaren uitgesteld onderhoud moeten afdekken, en banken toetsen bij hypotheken vaak onvoldoende de onderhoudsstaat of het reservefonds van het complex.
De conclusie van het artikel: de echte opgave is niet alleen nieuwbouw, maar het redden van bestaande gebouwen. Zonder strengere regels, betere controle en realistische spaarnormen dreigen onbewoonbare complexen, forse onverwachte kosten voor eigenaren en verdere waardedalingen van woningen.