Bontenbal wil af van 'ondemocratische' Wilders: principieel maar vooral controversieel
In dit artikel:
CDA-leider Henri Bontenbal stelt in een interview met Wilfred Scholten dat de PVV niet aan verkiezingen zou moeten kunnen meedoen zolang de partij intern niet democratisch is georganiseerd. Zijn standpunt — onderdeel van het CDA-verkiezingsprogramma dat nadruk legt op democratische partijstructuren — kwam recent ter sprake in de podcast De X! Factor, waar journalist Ton F. van Dijk en psychiater Esther van Fenema erover discussieerden.
Bontenbal waarschuwt voor een wereldwijde ‘‘democratische recessie’’ en betoogt dat wie zichzelf autoritair gedraagt binnen de eigen partij, dat ook in publieke functies zal doen; hij zegt dat partijen die niet intern democratisch zijn de kiezer niet serieus nemen. De PVV, met Geert Wilders als enig officieel lid, is volgens hem een voorbeeld van die problematiek; Bontenbal stelt dat zij anders niet aan verkiezingen mogen meedoen.
Van Fenema ondersteunt het idee dat partijen interne democratie moeten hebben en wijst op psychologische mechanismen — zoals narcisme — die tegenspraak bemoeilijken. Van Dijk deelt het belang van tegenmacht en interne tegenspraak, maar noemt een verbod op deelname te ver gaan: zo’n maatregel is volgens hem theoretisch en ingrijpend, en uiteindelijk moeten kiezers zelf beslissen of ze op een partij zonder interne democratie willen stemmen. Hij wijst ook op concrete gevolgen van Wilders’ alleenheerschappij, bijvoorbeeld bij het besluit om uit een kabinet te stappen.
Politieke context: in peilingen scoort de PVV hoger dan het CDA (ongeveer 29 versus 22 zetels). De discussie raakt fundamentele vragen over partijorganisatie, democratisch toezicht en de grens tussen juridische uitsluiting en kiezersvrijheid. De volledige aflevering van De X! Factor is online te bekijken.