Bontenbal boert vooruit, Jetten stagneert, Yeşilgöz halveert - maar wie krijgt de kritiek?

woensdag, 17 september 2025 (07:54) - Joop

In dit artikel:

Drie nieuwkomers — Henri Bontenbal (CDA), Rob Jetten (D66) en Dilan Yeşilgöz (VVD) — werden in augustus 2023 als frisse leiders gepresenteerd. De columnist gebruikt hun opvolging als meetinstrument: wat bracht die nieuwe generatie tot nu toe? Belangrijke momenten zijn het aantreden in augustus 2023, de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023 en recente peilingen (Peilingwijzer, 3 september 2025). De politieke prestaties lopen sterk uiteen: Bontenbal weet het CDA volgens de columnist spectaculair te laten groeien, Jetten houdt D66 min of meer op peil, terwijl Yeşilgöz onder haar leiding de VVD flink ziet inzakken — de columnist noemt het “halveerd”.

Er is wel discussie over interpretatie van cijfers. VVD-bekenden verweten de schrijver eenzijdige kritiek op Yeşilgöz; vrienden brachten tegenargumenten: kijken vanaf de uitslag van 2021 verandert het beeld, omdat de VVD toen al op 21% stond, D66 op 15% en het CDA op 9%. Vanuit die vertrekpunten lijkt D66 in relatieve zin ook fiks te verliezen. De columnist zet deze verschillende leeswijzen tegenover elkaar en waarschuwt voor rekentrucs die context verdoezelen.

Naast cijfers gaat de analyse over zichtbaarheid en politieke zwaarte. Yeşilgöz domineert de media, doorgaans negatief en zonder electorale winst; Jetten is veel minder aanwezig of hoorbaar, zelfs als hij grote beleidsideeën lanceert (zoals het plan voor tien nieuwe steden) die weinig levensvatbaar oogden. Bontenbal daarentegen oogst opmerkelijk wervende resultaten voor zijn partij.

De verschuiving in debat is wezenlijk: het politieke steekspel lijkt meer te draaien om Bontenbal versus Frans Timmermans, wat links dwingt tot strategische overwegingen. Willen links-kiezers een kabinet zonder VVD, dan kan dat stemmen op GroenLinks/PvdA tactisch noodzakelijk maken, niet uit liefde maar om te voorkomen dat CDA, VVD en JA21 samen de macht vormen. De columnist trekt een parallel met 2012, toen strategische bewegingen het verschil maakten.

De conclusie is genuanceerd: wellicht verdient Yeşilgöz meer kritiek, maar D66 staat ook onder druk. Het verschil is dat D66 nog visievorming zoekt, terwijl de VVD onder Yeşilgöz in een identiteitscrisis rond draait. Politiek kan soms eerst instorten voordat vernieuwing mogelijk is — of leiden tot blijvende neergang.