Bonapartes 75 jaar terug in Frankrijk

In dit artikel:

Na Waterloo en de val van Napoleon stelde Frankrijk een wet in die leden van de familie Bonaparte de toegang tot het land verbood. Dat verbod, ingegeven door angst voor heropleving van het keizerrijk, hield generaties lang stand, maar de Bonapartes gaven zich niet zomaar gewonnen.

Al in de negentiende eeuw probeerden nazaten de macht te herstellen. Karel Lodewijk (Charles-Louis), zoon van Napoleon’s broer Lodewijk Napoleon, ondernam meerdere mislukte landingen en couppogingen, maar wist zich in 1848 via verkiezingen in de Franse politiek te wurmen. Als gekozen president greep hij in 1851 de macht en kroonde zichzelf tot Napoleon III; zijn regime eindigde met de desastreuze Franse nederlaag in 1870, waarna ook hij in ballingschap stierf. Later, in 1886, verscherpte Frankrijk nogmaals de regels tegen Bonapartes toen Victor Bonaparte zich als troonpretendent presenteerde; hij vestigde zich in België, wat zelfs spanningen veroorzaakte tussen Parijs en Brussel toen hij wilde huwen met een dochter van koning Leopold II.

Een keerpunt kwam in de twintigste eeuw met Louis Bonaparte, kleinzoon van Victor. Toen de Tweede Wereldoorlog dreigde wilde hij in 1939 voor Frankrijk vechten, maar het verbod weerhield hem. Onder een schuilnaam trad hij toe tot het Vreemdelingenlegioen en later tot het Franse verzet. Hij werd gevangen genomen, ontsnapte, vocht mee bij de bevrijding in 1944 en viel op door zijn moed. Generaal De Gaulle erkende hem uiteindelijk en Louis mocht officieel in Franse dienst. Zijn bewezen loyaliteit veranderde het publieke en politieke beeld van de familie.

Op 24 juni 1950 schafte Frankrijk de ballingschapswet voor de Bonapartes af. Louis vestigde zich daarna met zijn gezin in Parijs; hij overleed in 1997 en werd op Corsica, het Bonaparte-midden, begraven. Zijn nakomelingen herpakten hun rol in het openbare leven: zijn zoon Charles werd actief in Corsicaanse politiek en richtte in 2004 de Europese Federatie van Napoleontische Steden op. De familie is sindsdien weer geaccepteerd in kringen van Europese elites; bij royale gelegenheden verschijnt hun naam als Prince/Princesse Napoleon.

Kortom: een eeuwenoud verbod dat voortkwam uit vrees voor dynastieke terugkeer, bleef lange tijd krachtig — maar de inzet en daden van één Bonaparte tijdens de Tweede Wereldoorlog keerden het tij en maakten de weg vrij voor een gerespecteerde terugkeer in Frankrijk en Europa.