Binnenskamers | 'Lieve' politici moeten altijd wennen aan 'slangenkuil' Den Haag
In dit artikel:
In Den Haag viel deze week opnieuw op hoe aardig zijn in de politiek een prijs kan hebben. Dat is de rode draad in de column van Edo van der Goot, na een zware periode voor de Nieuwe Sociale Coalitie (NSC). Partijleider Eddy van Hijum kreeg onlangs vragen over het voortbestaan van de partij; peilingen wijzen op vrijwel nul zetels. Binnen NSC wordt de vraag gesteld of ze te naïef en te goedgelovig zijn geweest — een gevaarlijke houding in een politiek speelveld dat Van Hijum zelf omschreef als "een politieke slangenkuil".
De column noemt meerdere voorbeelden van hoe goedgelovigheid kan worden afgestraft. NSC-leden voelen zich vaak buitenspel gezet en gepiepeld door coalitiepartners; Pieter Omtzigt vertelde ooit vertrouwelijk over een auto-ongeluk en zag die persoonlijke mededeling al snel via perskanalen circuleren. Zulke vertrouwensbreuken en tactische spelletjes zijn volgens Van der Goot kenmerkend voor de Haagse praktijk, zeker pijnlijk voor nieuwkomers die die spelregels niet kennen of niet willen leren.
Vergelijkbare ervaringen komen van andere nieuwkomers. BBB-leider Caroline van der Plas noemde Den Haag ook vaak hard en sluw; haar voorstel voor een loonsverhoging — zonder financieringsdetails — werd in de Kamer afgedaan en ze voelde zich later in de steek gelaten door medestanders zoals Omtzigt. Een recent voorbeeld: een afspraak tussen NSC, VVD en BBB om asielwetten soepel te behandelen brak binnen een uur uiteen toen BBB en VVD tóch voor strafbaarstelling van illegaliteit stemden.
Van der Goot haalt een eerder gesprek met Emile Roemer aan om te laten zien hoe ook ervaren politici tegen slimme, meedogenloze tegenstanders kunnen verliezen. Roemer, ooit gezien als betrouwbaar en goedlachs, zag zijn campagne in 2012 ontsporen toen Mark Rutte hem in een live debat te slim af was. De SP stortte in de peilingen, en het incident illustreert dat het nalaten van harde tactiek grote politieke kosten kan hebben.
De boodschap is dubbel: empathie en fatsoen blijven waardevol, maar in de Haagse machtsstrijd moet je ook kunnen tegengas geven en je belangen actief beschermen. Nieuwe partijen lopen het risico zich te veel te laten piepelen; wie politiek wil maken, moet weten met welke middelen dat gebeurt. De column sluit met kleine anekdotische Haagse conversaties waarin wantrouwen en irritatie over en weer zichtbaar zijn — een bevestiging dat politiek vriendelijk zijn niet altijd loont.