Binnenskamers | Goed vloertje ten spijt, pas 66 zetels kunnen elkaar vinden
In dit artikel:
Rob Jetten (D66), Henri Bontenbal (CDA) en Dilan Yesilgöz (VVD) verschenen maandag opgewekt na twee dagen en één nacht formatieoverleg op landgoed De Zwaluwenberg in Hilversum. Onder leiding van informateur Rianne Letschert zouden de gesprekken in goede sfeer hebben plaatsgevonden; de drie partijen spraken van een klein maar nuttig stapje in de onderhandelingen. Toch tekent zich meteen het fundamentele probleem af: het trio beschikt samen over slechts 66 zetels — tien te weinig voor de benodigde meerderheid van 76 in de Tweede Kamer — en moet dus elders steun zoeken.
Tegelijkertijd presenteerde oud-ASML-topman Peter Wennink zijn rapport De route van de toekomstige welvaart, opdracht van het demissionaire kabinet. Wennink waarschuwt dat Nederland te vaak zelfgenoegzaam is geworden en dat er de komende jaren miljarden geïnvesteerd moeten worden om de economische toekomst veilig te stellen. Cruciaal is volgens hem consistent, betrouwbaar en stabiel overheidsbeleid; zonder dat raken burgers ontevreden en vermindert het vertrouwen in de democratie. Omdat veel aanbevelingen pijnlijk en ingrijpend zullen zijn, meent Wennink dat ze alleen uitvoerbaar zijn met een brede parlementaire en kabinettaire meerderheid die de agenda steunt.
Die breedte ontbreekt echter in de Kamer. PVV-leider Geert Wilders liet weten geen aanknopingspunten te vinden in het basisdocument van D66 en CDA, en andere partijen zoals GL-PvdA voelen zich buitengesloten of teleurgesteld dat de VVD is gekozen als voorkeurspartner. De ogenschijnlijke eenheid tussen Jetten, Bontenbal en Yesilgöz is daardoor fragiel: een goede onderonsje en kerstversiering in Hilversum veranderen niets aan de rekenkundige realiteit en de noodzaak om te gaan shoppen voor extra zetels.
De verslaggever suggereert dat de deelnemers misschien te snel tevreden waren over het behaalde ‘vloertje’ in de formatie: een kleine stap vooruit, maar onvoldoende om de structurele uitdagingen die Wennink schetst aan te pakken. De column sluit luchtiger af met anekdotische vragen over bordspelletjes aan tafel, en een oproep aan lezers om opmerkelijke politieke observaties te delen.
Kortom: er is ruimte voor optimisme over de onderlinge sfeer, maar beleidsambities uit het Wennink-rapport vragen om veel breder draagvlak — iets wat de huidige formatie in Den Haag nog niet heeft.