Bijna nooit worden gebouwen voorgedragen als rijksmonument, en nu in één keer vijftien tegelijk

In dit artikel:

De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) heeft vijftien gebouwen uit de zogenoemde Post 65-periode (ongeveer 1965–1990) voorgedragen voor rijksmonumentenstatus. Het is de eerste keer in 25 jaar dat zo’n samenhangende serie uit één tijdvak wordt voorgedragen. De aanbiedingen werden op 4 september gedaan in de Kasbah in Hengelo, het paalwoningcomplex van Piet Blom uit 1973, dat zelf op de lijst staat.

Op de selectie staan herkenbare objecten zoals de watertoren ‘de witte bollen’ in Eindhoven (1970), het Centraal Beheer-complex in Apeldoorn (1972), het stadhuis van Terneuzen (1972), het gebouw Elektrotechniek van de TU Delft (1972) en het Hubertushuis in Amsterdam (1980). Verrassende aanvullingen zijn onder meer de Rodahal in Kerkrade (1966), de Yunus Emre-moskee in Almelo (1974), De Musketon in Utrecht (1984) en station Lelystad (1988). Daarnaast zijn drie landschapskunstwerken voorgedragen: Broken Circle / Spiral Hill (Emmen), Blauwe golven (Arnhem) en de Ecokathedraal (Mildam).

De RCE koos de vijftien uit een longlist van ongeveer 1.500 objecten die de afgelopen vier jaar werd samengesteld voor het ministerie van OCW. Bij de selectie speelde niet alleen architectonische kwaliteit mee, maar ook maatschappelijke betekenis en nationale relevantie; bovendien werd gelet op spreiding en functieverschil. De dienst wil met de voordracht waarschuwen voor de snelle sloop en verminking van naoorlogse bouwkunst en benadrukt dat beschermingsmaatregelen nu nodig zijn. Voor elk pand begint nu een juridische procedure; in 2026 volgen meer aanmeldingen. Deze herfst gaat een reizende tentoonstelling over de nieuwe jonge rijksmonumenten langs diverse gemeenten, met de opening in Terneuzen.