Bewezen: vakantie maakt gelukkig (en hier komt dat door)
In dit artikel:
Dit jaar had ruim driekwart van de Nederlanders vakantieplannen: het CBS meldt dat 78 procent deze zomer op reis wilde. Schrijfster Rosa Bertram onderzocht in haar boek De magie van het reizen waarom mensen dat doen en sprak daarbij met psychologen en experts over het ‘vakantiegevoel’.
Reizen werkt meetbaar positief op ons welzijn. Kortstondige blijdschap komt deels door dopamine — vergelijkbaar met het plezier van een aankoop of een traktatie — maar wie blijvend profijt zoekt, heeft meer nodig dan alleen dat moment. Volgens Bertram levert reizen, net als sporten of zingeving, duurzame gelukswinst op. Psycholoog Michael Brein benadrukt dat het weggaan uit de comfortzone je zelfredzaamheid en zelfvertrouwen stimuleert: telkens weer een plek vinden om te slapen, te eten of sociaal contact leggen geeft kleine overwinningen die opbouwen.
Natuur en onthaasting spelen een belangrijke rol bij stressreductie. Neurotransmitter-expert Wout van Helden zegt dat offline zijn en time-out nemen in een natuurlijke omgeving ons helpt tot rust en tot reflectie komen; leven met minder spullen vergroot het gevoel van vrijheid. Moeilijke momenten onderweg — zoals eenzaamheid — kunnen juist weer veerkracht en zelfstandigheid versterken. Onderzoek wijst bovendien uit dat reizen mensen socialer, empathischer, flexibeler en creatiever maakt.
Bertram combineert de theorie met eigen praktijkervaringen: reizen in een oude Volkswagen-bus en off-grid wonen leverden haar inzichten op over wat echt belangrijk is. Tegelijk zien cijfers van NBTC dat Nederlanders steeds vaker op pad willen: dit jaar staan er gemiddeld 2,4 vakanties per persoon gepland en 88 procent geeft aan in 2025 te willen reizen (tegen 86 procent in 2024). Bertram verklaart die groei als een tegenreactie op de hoge snelheid van westerse levens: volle agenda’s, oplopende burn-outs en de zoektocht naar eenvoud en collectieve, langzamere manieren van leven.
Voor wie niet telkens op reis kan, geeft Bertram praktische adviezen om het vakantiegevoel thuis vast te houden: noteer wat je tijdens reizen leerde en voer die gewoonten in — meer bewegen of de natuur opzoeken, nieuwe cultuurervaringen lokaal (bijv. danslessen) of korte ‘micro-avonturen’ in eigen land. Zulke kleine stappen kunnen volgens haar de voordelen van vakantie ook dichtbij en duurzaam zichtbaar maken.