Betalen Willem Alexander en Maxima AOW-premie?
In dit artikel:
Het huidige AOW-stelsel kampt met een groeiend financieringsprobleem doordat alleen arbeidsinkomsten tot circa €38.000 worden belast met AOW-premie, terwijl vermogensinkomsten zoals rente, dividend en huur volledig buiten beschouwing blijven. Hierdoor dragen vermogende Nederlanders, waaronder leden van het koningshuis zoals Beatrix en Willem-Alexander, geen premie bij, ondanks dat zij wel gewoon AOW ontvangen. Dit staat haaks op het solidariteitsprincipe waar de AOW op is gebaseerd: iedereen die tussen 15 en 67 jaar in Nederland heeft gewoond, bouwt recht op AOW op, ongeacht het wel of niet betalen van premie.
In 2024 bedroegen de totale AOW-uitgaven bijna 52 miljard euro, waarvan ongeveer de helft via premies gefinancierd werd en de andere helft uit algemene belastingen kwam. Eerder werd voorgesteld de premiegrondslag te verdubbelen om het financieringstekort te dichten, maar dat blijkt onvoldoende—een verbreding van de premiegrondslag is noodzakelijk om ook vermogensinkomsten te belasten.
De situatie is mede het gevolg van beleidskeuzes uit het verleden, zoals de Oort-operatie van 1990, die de belasting op arbeid verlaagde en de btw verhoogde, terwijl vermogensinkomsten ongedeerd bleven. Dit leidt tot een oneerlijke lastenverdeling waarbij werkenden relatief zwaar worden belast en vermogenden nauwelijks bijdragen, ondanks dat het vermogen in Nederland steeds meer geconcentreerd raakt.
Een fundamentele hervorming van het stelsel is gewenst: alle vormen van persoonlijk inkomen, inclusief vermogensinkomsten, zouden onder de AOW-premieheffing moeten vallen. Zo zou iemand met een vermogen van bijvoorbeeld €38.000 netto, net als een werknemer met hetzelfde bedrag aan arbeidsinkomen, ongeveer €7.000 aan premie betalen. Dit zou niet alleen de financiële houdbaarheid van de regeling vergroten, maar ook het maatschappelijk draagvlak versterken door eerlijkere lastenverdeling.
Politiek gezien is dit een gevoelige kwestie. Rechtse partijen, zoals de VVD, zullen waarschijnlijk tegen ingrijpende herverdeling zijn en blijven vasthouden aan bezuinigingen op zorg en uitkeringen. Links zou deze veranderingen juist moeten stimuleren. De aankomende politieke beslissingen, onder meer rond 29 oktober, zijn cruciaal voor de toekomst van dit vraagstuk.
Uiteindelijk pleit het artikel voor een modernisering van het AOW-stelsel die recht doet aan solidariteit en eerlijkheid, waarbij ook vermogenden—zelfs de rijksten—hun eerlijke bijdrage leveren zodat de AOW een toekomstbestendig vangnet blijft voor álle ouderen in Nederland.