Bestaat er een manier om je voor te bereiden op het verdriet dat onvermijdelijk op je pad komt?

In dit artikel:

Psycholoog en filosoof Arthur Eaton beantwoordt in zijn briefrubriek (verschijnen­de 15 oktober 2025, nr. 42) de vraag van lezer D: kun je je voorbereiden op verdriet? D schrijft vanuit een ogenschijnlijk goed leven — gezondheid, gezin, vrienden — maar worstelt tegelijk met donkere dagen en twijfelt of hij wel recht heeft op hulp omdat anderen het erger zouden hebben.

Eaton benadrukt dat vergelijken met het leed van anderen weinig oplevert: pijn kent veel verschijningsvormen en is op zichzelf geldig. Ervaren tegenslag maakt iemand niet automatisch beter bestand tegen nieuwe klappen; verdriet laat zich niet simpelweg oefenen. Wat wel ontwikkeling toelaat, is een houding van innerlijke veerkracht: niet zozeer training, maar een manier van omgaan met pijn.

Hij haalt de etymologie van het Engelse suffering aan — van sub (onder) en ferre (dragen) — om te illustreren dat lijden een actieve handeling kan zijn: het gewicht dragen in plaats van het ontkennen of vermijden. Belangrijke elementen van die houding zijn de moed om de werkelijkheid, ook haar onaangename kanten, onder ogen te zien; het vermogen om situaties als gelaagd en ambivalent te erkennen in plaats van zwart-wit te denken; en het behoud van humor, die licht kan brengen en perspectief verschaft.

Cruciaal volgens Eaton is bovendien het toelaten van anderen: steun vragen en ontvangen, en durven vertrouwen op naasten, maakt dat je niet alles alleen hoeft te torsen. Verlies van dat vertrouwen is gevaarlijk; wie mensen uitnodigt om mee te dragen, houdt hoop.

Kortom: je kunt niet simpelweg trainen om verdriet te vermijden, maar je kunt wel werken aan een houdingsverandering — realiteitszin, nuance, humor en sociale verbondenheid — die je helpt om draaglijker met tegenslag om te gaan.