Bertus ten Caat (73) uit Hollandscheveld schrijft in roman over zijn jong overleden vader. 'Het rechtvaardigheidsgevoel heb ik van hem'
In dit artikel:
Bertus ten Caat (73) uit Hollandscheveld heeft een nieuwe “autobiostorische” streekroman uitgebracht: Fake, de laatste brief van Vincent van Gogh. Het boek verbeeldt en onderzoekt het leven van zijn vader Fake, die in de strenge winter van 1956 op 39‑jarige leeftijd stierf aan de gevolgen van griep en een hersenbloeding, toen Bertus zelf slechts vier jaar oud was. Als overtuigd atheïst probeert Ten Caat in woord en verbeelding recht te doen aan een man die hij nauwelijks heeft gekend en die tegelijkertijd diep gelovig en maatschappelijk betrokken was.
De kern van de roman is het gemis en de nieuwsgierigheid: Ten Caat reconstrueert vage herinneringen — een wandeling naar de schilderszaak, momenten van geluid en stem die hij niet kan verifiëren — en reflecteert op hoe de vroege dood van zijn vader zijn leven en vragen over religie heeft gevormd. Thuis sprak men weinig over het verlies; op de rouwkaart stond “Wat God doet is welgedaan”, een formulering die bij hem juist opluchtte tot verzet en vroegtijdige kritische vragen over kerk en geloof wakkerde. Zijn vader zat in een conservatieve kerkenraad, maar toonde tegelijk solidariteit met landarbeiders als vakbondsman, wat Ten Caat als een belangrijke erfenis ervaart: het rechtvaardigheidsgevoel dat hij van hem heeft meegekregen.
Ten Caat presenteerde het omvangrijke boek recentelijk op een oude trekschuit in de Hoogeveense Vaart bij Noordscheschut. De presentatie verliep goed, al kreeg hij later last van duizeligheid — waarschijnlijk een bijwerking van bloeddrukmedicatie in combinatie met de drukte. De schrijver voelt zich verder vitaal en creatief: naast schrijven is hij meubelstoffeerder en actief als muzikant. Muziek is voor hem een uitlaatklep; hij speelt bij de band No Name en bewondert zowel The Rolling Stones als The Beatles.
In gesprekken over zijn werk en leven benadrukt Ten Caat dat hij geen absolute waarheden wil opleggen maar uitnodigt tot nadenken en discussie met respect. Politiek laat hij zich niet onverschillig: hij verzet zich fel tegen extreemrechts gedachtegoed en verontrustende normalisering daarvan. Ook taal en stijl interesseren hem; hij prijst recensies maar stoort zich soms aan taalfouten, en vond het leuk zelf het woord “autobiostorisch” te introduceren.
Persoonlijke details: Bertus ten Caat werd geboren op 10 februari 1952 in Hollandscheveld. Hij volgde een LTS‑opleiding, leerde timmeren en later meubelstofferen; vanaf 1979 had hij een eigen stoffeerderij. Hij is getrouwd met Lenie, heeft vier kinderen (waaronder een zoon met dezelfde naam als zijn vader: Fake) en negen kleinkinderen. Het boek is rechtstreeks bij hem en in sommige boekhandels verkrijgbaar en kost €24,95.
Het boek mengt feit en verbeelding om het ontbreken van directe herinnering te bestrijden: niet zozeer om definitieve antwoorden te geven, maar om ruimte te scheppen voor gemis, begrip en gesprek over familie, geloof en de manieren waarop vroege ervaringen iemands levenshouding bepalen.