Beperkt verbod op ritueel slachten godsdienstvrijheid? Volgens joden en moslims wel
In dit artikel:
Joodse en islamitische organisaties waarschuwen dat een verbod op ritueel onverdoofd slachten hun godsdienstvrijheid aantast. Muhsin Köktas, voorzitter van het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO), zegt dat het onderwerp “bij alle moslims” leeft: veel gelovigen hechten waarde aan halalvoedsel en een verbod zou grote gevolgen hebben zodra het wetsvoorstel van de Partij voor de Dieren in de Tweede Kamer wordt behandeld. Dinsdag gaf de Raad van State een positief advies over dat voorstel; de dierenpartij wil het slachten zonder verdoving verbieden en er lijkt in de Tweede Kamer een meerderheid te zijn.
De islamitische regels schrijven voor dat de doodsoorzaak een scherp mes moet zijn; dodelijke verdoving zoals een schot of penschot maakt vlees volgens Köktas niet halal. Omkeerbare verdoving is wel toegestaan. Daarnaast horen bij rituele slacht voorschriften over de gezondheid en verzorging van het dier, de identiteit van de slager en het uitspreken van de bismillah. Köktas wijst erop dat moslims, als het verbod wordt aangenomen, waarschijnlijk halalvlees moeten importeren en dat de gemeenschap een democratische beslissing zal respecteren maar teleurgesteld zal zijn.
Ook de joodse gemeenschap voelt zich geraakt. Opperrabbijn Binyomin Jacobs benadrukt dat sjchita vereist dat een dier met een vlijmscherp mes in één handeling wordt gedood, iets wat volgens hem nauwelijks lijden veroorzaakt. Praktisch gezien verandert er weinig: het enige Nederlandse koosjere slachthuis ging vorig jaar failliet, waardoor koosjer vlees al uit het buitenland werd gehaald. Toch ervaart Jacobs een “gevoel van onbehagen” en ziet hij het wetsvoorstel als een aantasting van religieuze vrijheden die sommige Joden het gevoel geeft minder welkom te zijn.
Achtergrond vormt een langdurige spanning tussen dierenwelzijnsdoelen — waarom de Partij voor de Dieren opnieuw met het voorstel komt — en de bescherming van godsdienstvrijheid; eerder mislukte pogingen (2011) strandden vanwege zorgen over die vrijheid. In Nederland is er sinds 2018 een convenant tussen overheid, joodse en islamitische gemeenschappen over dierenwelzijn bij rituele slacht, dat in 2021 positief werd geëvalueerd.