Ben ik te dik? Vier lichaamsmetingen laten zien of je moet afvallen
In dit artikel:
Veel mensen accepteren een paar extra kilo's, maar toenemend lichaamsgewicht brengt duidelijke gezondheidsrisico’s met zich mee. Als kleding strakker zit, de taille zichtbaar breder wordt of de gedachte aan de weegschaal stress veroorzaakt, zijn dat praktische signalen om over afvallen na te denken. Ook bestaan er concrete meetwaarden die aangeven wanneer gewichtsverlies medisch zinvol is: obesitas bedreigt de gezondheid door het risico op aderverkalking, hoge bloeddruk, leververvetting, diabetes, gewrichtsslijtage, hart- en vaatproblemen en beroertes te verhogen.
1) BMI: klassieke, maar beperkte maat
De Body Mass Index (gewicht in kg gedeeld door lengte in m²) blijft veel gebruikt: waarden tussen 18,5 en 25 worden gezien als normaal; boven 30 spreekt men van obesitas (met ernstindelingen, en >40 als zeer ernstig). De BMI is echter een grove indicator: hij houdt geen rekening met leeftijd, geslacht of spier- versus vetmassa. Goed getrainde personen kunnen daarom onterecht in de categorie ‘overgewicht’ vallen, en de BMI zegt niets over waar vet zich ophoopt — terwijl dat voor de gezondheid juist essentieel is.
2) Tailleomvang: maat voor buikvet en risico
Visceraal (buik)vet is extra schadelijk omdat het ontstekingsbevorderende stoffen produceert. De taille wordt op navelhoogte gemeten; veilige grenzen zijn ongeveer ≤80 cm voor vrouwen en ≤94 cm voor mannen. Bij een tailleomtrek van ≥88 cm (vrouwen) of >102 cm (mannen) neemt het gezondheidsrisico flink toe.
3) Taille-heupverhouding: appel- versus peervorm
De verhouding tussen taille- en heupomtrek (taille ÷ heup) toont vetverdeling: bij vrouwen boven 0,85 en bij mannen boven 1,0 duidt dit op abdominale obesitas met verhoogd risico. Een peervorm (vet op heupen/dijen) is doorgaans minder risicovol dan een appelvorm met buikvet.
4) Lichaamsvetpercentage: aanvullende indicatie
Veel huishoudelijke weegschalen bieden een schatting van het lichaamsvet via bio-elektrische impedantie; de nauwkeurigheid is beperkt maar richtinggevend. Als het lichaamsvet volgens meerdere metingen boven circa 30% bij vrouwen of 25% bij mannen ligt, is afvallen medisch aan te raden.
Praktisch advies: gebruik meerdere metingen (BMI, taille, verhouding, vetpercentage) om het totaalbeeld te bepalen en overleg met een huisarts of diëtist bij twijfel of voor een veilig afslankplan.