Belgrado krijgt toch geen Trump Tower na straatprotesten
In dit artikel:
Jared Kushner trekt zich terug uit het omstreden plan om in Belgrado een Trump Tower te bouwen op de plek waar in 1999 het hoofdkwartier van het Joegoslavische leger door NAVO-bommen werd getroffen. Zijn investeringsfonds Affinity Partners zei de aanvraag in te trekken uit respect voor de inwoners en omdat grote projecten moeten verbinden in plaats van verdelen. Kushner had het project vorig jaar nog getekend: een toren van dertig verdiepingen met winkels, een luxehotel van 175 kamers en ongeveer 1.500 dure woningen.
De aankondiging komt na maanden van felle tegenstand in Servië. Duizenden betogers verzetten zich tegen de sloop van de ruïne midden in het centrum van Belgrado, die veel inwoners zien als een macaber symbool van wat zij NAVO‑agressie noemen. De plek geniet feitelijk de status van gedenkteken; voor tegenstanders is het ondenkbaar dat daar een Amerikaans commercieel monument met de naam van de Amerikaanse president zou verrijzen. Sommigen dreigden de resten te bezetten zodra bouwmachines zouden verschijnen.
Naast maatschappelijke verontwaardiging stapelden zich ook juridische problemen op. In november verklaarde het Servische parlement het project van nationaal belang en voerde via een noodwet ruimere mogelijkheden voor vergunningverlening in — een maatregel die critici ongrondwettig noemden omdat hiermee normale bouwregels konden worden omzeild. Recentelijk opende de openbare aanklager een onderzoek tegen cultuurminister Nikola Selaković; hij wordt verdacht documenten te hebben vervalst om het gebouw zijn beschermde erfgoedstatus te ontnemen.
De terugtrekking is een forse tegenslag voor president Aleksandar Vučić, die hard had gelobbyd voor de investering van naar schatting 500 miljoen dollar en het project gebruikte om zijn banden met Washington te tonen. Vučić reageerde verontwaardigd en kondigde juridische stappen aan tegen degenen die het project zouden hebben tegengewerkt. Tegelijkertijd past deze afzegging in een breder patroon: recente buitenlandse investeerders, zoals Rio Tinto bij een lithiumproject, staken plannen onder druk van protesten en politieke onzekerheid.
Voor anti‑Vučić activisten, die al lange tijd mobiliseren tegen corruptie en vriendjespolitiek, is Kushners vertrek een opvallende overwinning. De onzekerheid rond grote buitenlandse investeringen in Servië blijft daarmee concreet en politiek gevoelig.