'Belanghebbende lobbygroepen sturen het klimaatbeleid al voor de verkiezingen'

In dit artikel:

Chemicus en schrijver Maarten van Andel onderzocht de klimaat- en energieparagrafen uit de verkiezingsprogramma’s van alle vijftien Tweede Kamerfracties voor zijn boek Nieuwe Kies Wijzer Klimaat. Zijn oordeel is scherp: veel programma’s zijn slordig samengesteld, tegenstrijdig, gevuld met loze beweringen en bevatten duidelijke fouten, waardoor ze vaak onbruikbaar zijn voor de kiezer.

Van Andel merkt op dat linkse partijen luid verkondigen het klimaat te willen bevoordelen, maar dat die ambities zelden kosteneffectief of realistisch zijn; voorstellen zijn duur en vaak praktisch niet uitvoerbaar vanwege personeels- en uitvoeringsproblemen. Ook valt op dat ongeveer de helft van de partijen — waaronder zowel GroenLinks–PvdA als de PVV — geen samenhangende toekomstvisie heeft waarin klimaat- en energiebeleid zijn verankerd in de Nederlandse economie en de internationale context.

Specifiek noemt hij het kabinet-Schoof: de beslissing om kerncentrales te bouwen wordt volgens hem niet actief gecommuniceerd, waardoor een kans op debat en duidelijkheid wordt gemist. Hij is verder verbaasd over klimaatminister Sophie Hermans (VVD), die volgens hem probeerde biomassa weer te subsidiëren tegen wetenschappelijke inzichten en Kamerwensen in. Van Andel verwacht dat ook waterstofprojecten hetzelfde lot kunnen ondergaan als eerdere beleidsinitiatieven die aanvankelijk werden omarmd maar later sneuvelden.

Hij uit kritiek op vroegtijdige “stembusakkoorden” tussen partijen en lobbygroepen — bijvoorbeeld een akkoord tussen linkse partijen en Milieudefensie, en een breder pact met VNO-NCW — en vindt het zorgelijk dat ongekozen belangengroepen zo veel invloed hebben. Zijn boek, bedoeld als gids voor kiezer en consument, is verkrijgbaar voor €18,50; Van Andel bespreekt zijn bevindingen verder in een gesprek met Syp Wynia (video en podcast).