Behoed kinderen voor het Trojaanse Paard uit Silicon Valley
In dit artikel:
Google biedt scholen sinds juni Gemini — de eigen generatieve-AI — standaard aan binnen Google Workspace for Education, zonder extra kosten. Tegelijkertijd zijn recent in Nederland nieuwe kerndoelen digitale geletterdheid bekendgemaakt die scholen verplichten om leerlingen te laten “AI verkennen”. Die combinatie baart de schrijver zorgen: de open formulering van de kerndoelen creëert ruimte die grote techbedrijven kunnen vullen, met als gevolg dat het gebruik van AI bij kinderen genormaliseerd wordt.
De VN-organisatie UNESCO raadt juist aan om kinderen jonger dan 13 jaar geen generatieve AI te laten gebruiken; zij missen vaak de vaardigheden om output te beoordelen en te bepalen welke informatie ze veilig kunnen delen. Volgens het artikel is het daarom wenselijk dat scholen eerst lesgeven over AI — hoe systemen werken, welke energie- en privacykosten eraan kleven, en welke auteursrechtelijke en machtsvragen er spelen — in plaats van leerlingen te leren hoe ze die tools moeten bedienen.
Praktisch gezien is het verleidelijk voor scholen om Gemini in te schakelen: wie eenmaal de functie activeert ziet knoppen verschijnen in Docs, Slides en Classroom waarmee leerlingen en docenten tekst kunnen genereren. Omdat Chromebooks en Google-diensten al alomtegenwoordig zijn in het basisonderwijs, ligt normalisatie en merkbinding voor de hand; vergelijkbare strategieën zien we ook bij OpenAI en Microsoft richting scholen. De auteur waarschuwt dat dit een Paard van Troje kan zijn: een makkelijke oplossing die het noodzakelijke, soms moeizame denkwerk ondermijnt en zo digitale “olifantenpaadjes” creëert.
De kernopvatting is pedagogisch: bij digitale geletterdheid moet niet de technologie centraal staan, maar de ontwikkeling van leerlingen tot kritische, verantwoordelijke gebruikers en burgers. Scholen dienen leerlingen te begeleiden in het bewust omgaan met digitale invloeden, eerst door uitleg en kritische reflectie, daarna eventueel door gecontroleerde oefening met tools. Het artikel roept op om waakzaam te blijven voor commerciële invloed in het onderwijs en om AI-gebruik bij jonge kinderen niet ondoordacht te normaliseren.