Begrotingsdebat Amsterdam: D66 wil minder sociale huur, VVD kritisch op 'kneiterlinks' college

In dit artikel:

De algemene beschouwingen in de Amsterdamse gemeenteraad hadden meer weg van een campagnestart dan van een louter financiële evaluatie. Met de gemeenteraadsverkiezingen van 2026 in zicht voerden partijen hun politieke profielen aan: de VVD herhaalde het etiket ‘kneiterlinks’ dat in 2018 opdook en somde wat zij ziet als zestiende tekortschieten van het huidige college (PvdA–GroenLinks–D66). Veel toespraken richtten zich minder op de begroting zelf dan op het uitzetten van standpunten voor de komende verkiezingsstrijd.

Belangrijke inhoudelijke signalen:
- PvdA-fractievoorzitter Lian Heinhuis opende de deur naar heroverweging van het i-criterium (coffeeshops alleen toegankelijk voor Nederlandse inwoners), gekoppeld aan de drukte in de binnenstad; een beleidsrichting die coalitieonderhandelingen in 2026 makkelijker kan maken.
- D66 positioneert zich als meer markt- en koopgerichte partij in woonbeleid: minder sociale huur, meer koopwoningen. Op sociale onderwerpen zoals een mogelijk erotisch centrum zoekt D66 nog naar een ruimtelijke balans tussen binnenstad, andere wijken en sekswerkers.
- GroenLinks verdedigde het gemeentelijke klimaatbeleid en wees er vooral op dat de stad vaak moest bijspringen na landelijke bezuinigingen, met name in de jeugdzorg.
- Rechtsere partijen zoals JA21 en CDA stelden concrete alternatieven voor: verkoop van aandelen Schiphol (JA21) en een nadruk op het ‘basis op orde’-denken (CDA). Volt, SP en Partij voor de Dieren benadrukten respectievelijk participatie, meer sociale huur en vergroening.

Het debat werd scherper dan voorgaande jaren, met wederzijdse verwijten over effectiviteit van klimaatmaatregelen en scherpe kritiek op de toon van asieldebatten in Den Haag. Denk koppelde solidariteit met Gaza aan financiële kritiek op het college; JA21 bestreed GroenLinks’ klimaatclaims.

Burgemeester Femke Halsema constateerde samen met de raadsgriffier dat veel opmerkingen vooral campagnetaal waren: tijdens de beschouwingen waren geen vragen aan de vakwethouders gesteld, zodat inhoudelijke weerleggingen uitbleven. Alleen financieel wethouder Hester van Buren reageerde kort op haar begroting en kondigde aan ook de tegenbegrotingen van CDA en VVD te bestuderen. Over de begroting van het college wordt in november gestemd; partijen kunnen dan nog amendementen indienen.

Kortom: de beschouwingen fungeerden deze keer vooral als aftrap van het verkiezingsdebat, met duidelijke signalen over woningbouw, toerismebeleid, klimaat en sociale zorg die de lijnen voor 2026 afbakenen.