Beëindig afhankelijkheid Israëlische wapenindustrie | opinie

In dit artikel:

D66 en CDA voeren momenteel formele gesprekken over een nieuw kabinet, waarbij defensie en veiligheidsbeleid op de agenda staan. Thomas van Gool en Frank Slijper van vredesorganisatie PAX roepen de onderhandelaars op vast te leggen dat Nederland stopt met de import van Israëlische wapens. Volgens PAX zijn in de afgelopen twee jaar — te midden van het geweld in Gaza — voor ongeveer 1 miljard euro militair materieel uit Israël aangeschaft; in de drie jaren daarvoor werd in vergelijkbare mate besteld. Nederland is daarmee een grote afnemer van Israëlische wapens; de EU als geheel is de grootste importeur.

Minister van Defensie Brekelmans erkent de afhankelijkheid van de Nederlandse krijgsmacht van de Israëlische wapenindustrie, maar zegt de voorkeur te geven aan leveranciers binnen Nederland of Europa en wil de afhankelijkheid van niet-Europese bronnen verminderen. Tegelijk waarschuwt het ministerie dat het plotseling staken van bepaalde Israëlische leveringen, als er geen alternatieven zijn, de slagkracht en de veiligheid van Nederlandse militairen kan schaden.

In de Tweede Kamer groeit de weerstand tegen aankopen uit Israël: parlementaire partijen en maatschappelijke groepen vinden dat zulke orders een industrie in stand houden die betrokken is bij de verwoesting in Gaza en dat veel systemen eerder op Palestijnse burgers zijn getest. D66 staat duidelijk achter een stop, CDA formuleert terughoudender en wil in elk geval geen materieel dat in Gaza is ingezet of betrokken is bij oorlogsmisdaden. GroenLinks en PvdA hebben eveneens meerdere keren op directe aankoopstop aangedrongen. Ook het College voor de Rechten van de Mens en brede delen van het publiek pleiten voor een einde aan de import.

Tegelijk wijzen de auteurs erop dat alternatieven wél bestaan: sommige EU-landen, zoals Spanje, zijn al gestopt met Israëlische aankopen en annuleerden bestellingen van systemen die Nederland ook kocht. Defensie concludeerde eerder dat Europese munitie op korte termijn Israëlische raketartillerie kan vervangen. Gezien de kabinetsperiode van vier jaar is er volgens PAX tijd om inkoopbeleid te heroriënteren en Europese opties te ontwikkelen.

Van Gool en Slijper stellen dat kritische partijen nu aan zet zijn om het aankoopbeleid in overeenstemming te brengen met de Nederlandse inzet voor internationaal recht — en om te voorkomen dat Nederland wapens koopt van een partij die wordt beschuldigd van genocide.