BBB schuift op naar de uiterste rechterflank en valt nu ook de NPO aan om twijfel te zaaien over de onafhankelijke pers
In dit artikel:
Caroline van der Plas’ BoerBurgerBeweging (BBB) schuift steeds duidelijker op naar radicaal-rechts en neemt daarmee afstand van haar oorspronkelijke agrarische profiel. Wat in 2019 begon als een belangenpartij voor boeren en plattelands-MKB — met in 2021 nog een programma waarin de nadruk op landbouw en een mix van links-rechtsstandpunten lag — ontwikkelde zich de afgelopen jaren tot een partij die PVV-standpunten overnam en het publieke debat polariseert.
Recent vroeg Van der Plas een debat aan over vermeend “activisme” bij de NPO; partijgenoot en toen demissionair vicepremier Mona Keijzer suggereerde kort daarvoor dat de NOS bewust onjuiste informatie verspreidt. Het in twijfel trekken van de betrouwbaarheid van omroepen is een erkend element uit het uiterst-rechtse repertoire, en met zulke uitspraken positioneert BBB zich nadrukkelijk in die hoek.
De koerswijziging voltrok zich stapsgewijs. Al in het eerste verkiezingsprogramma staken autoritaire ideeën de kop op — zoals een controversieel voorstel om leraren te verbieden hun eigen ideologie te verspreiden, inclusief een meldpunt voor ouders en leerlingen — dat later geschrapt werd. Vanaf 2023 profileerde BBB zich breder als partij ‘voor de burger’, wat bij Provinciale Statenverkiezingen en de Eerste Kamer succes opleverde. Na de Tweede Kamerverkiezingen ging BBB zonder aarzelen het kabinet in met de PVV, waarna de partij meer en meer PVV-standpunten adopteerde.
Na de val van het kabinet-Schoof verschoven de prioriteiten naar migratie: waar Van der Plas aanvankelijk nog pleitte voor een humaan vluchtelingenbeleid, omarmde de partij geleidelijk striktere antimigratieposities. In 2025 verscheen in het partijprogramma zelfs de omstreden term ‘remigratie’ en een lang addendum over een veronderstelde islamisering en bedreigingen voor joden, christenen en LHBTI’ers in bepaalde wijken. Vlak voor de verkiezingen van 2025 diende BBB samen met FvD en PVV een motie in om antifa als terroristische organisatie te bestempelen — een maatregel die vooral bedoeld lijkt om links ogende tegenstanders te delegitimeren. Na extreem-rechtse rellen in Den Haag pleitte Van der Plas voor een tijdelijke asielstop via staatsnoodrecht, wat volgens critici de extreem-rechtse lading van het protest normaliseert.
Die radicale verschuiving kost BBB haar onderscheidend vermogen: zetelverlies bij de Tweede Kamerverkiezingen wijst erop dat de copycat-strategie electorale terugslag geeft. De partij moet concurreren op een druk uiterste-rechtse speelveld met PVV, FvD en JA21.
Tegelijkertijd ondermijnen dergelijke aanvallen op de media de positie van de publieke omroep. De Nederlandse mediasector — verenigd onder andere via Stichting Democratie en Media — waarschuwde recent in een brief aan Sybrand Buma voor de kwetsbaarheid van de informatievoorziening, mede door invloeden van big tech, AI, teruglopende advertentie-inkomsten en het veranderende mediagedrag van jongeren. In die context pleit de auteur (en de sector) ervoor vrij en onafhankelijk nieuws te beschermen; met rechtsradicalisering in partijen en steeds grotere tech-invloed wordt dat een urgente politieke opdracht.