Balearische aronskelk populair bij inheemse insecten

In dit artikel:

In de Leidse Hortus botanicus — een tuin die teruggaat op de eerste prefect ruim vier eeuwen geleden — is in november 2025 de herfstbloeier Arum pictum opvallend tot bloei gekomen bij het Heliometergebouw. Deze uit de Balearen, Corsica, Sardinië en Toscane afkomstige aronskelk heeft een chocoladebruine bloeikolf met schutblad en trekt dankzij zijn geurspoof op paardenmest een massa mestinsecten aan.

Chemische analyses door Italiaanse en Franse onderzoekers toonden organische verbindingen in de bloemengeur die ook in paardenpoep voorkomen. Op de eerste dag bestormden mestkevers (door entomoloog Menno Schilthuizen geïdentificeerd als Aphodius contaminatus) de bloeikolf; de volgende dag waren tegelijk kleine mestvliegen (gedetermineerd door Niels‑Jan Dek als Sphaerocera curvipes) actief. Mannelijke kevers en vliegen komen op de mestgeur af om vrouwtjes te vinden; de plant bootst die geur na om bestuivers te lokken en vangt ze tijdelijk in de kolf, waarna ze met stuifmeel weg kunnen vliegen.

Na twee dagen waren de bloemen verwelkt, maar het onderste deel van de bloeiwijze zwelt op — een aanwijzing dat bestuiving mogelijk heeft plaatsgevonden. Pas bij de verschijning van bessen in het voorjaar is zeker of de lokale mestfauna effectief voor vruchtzetting heeft gezorgd. De observatie illustreert hoe een exotische plant in een goed ingerichte botanische tuin interacties met inheemse insecten kan aangaan, iets waar de nieuwe prefect met natuurlijk tuinieren bewust op inzet om biodiversiteit te bevorderen.