Australië en Papoea-Nieuw-Guinea sluiten "historisch" veiligheidsverdrag: "Reactie op dreiging van China"
In dit artikel:
Australië en Papoea-Nieuw-Guinea hebben een ingrijpend defensieverdrag gesloten waarin zij elkaar militaire bijstand beloven bij een aanval — vergelijkbaar met artikel 5 van de NAVO. Het akkoord, dat voor Papoea-Nieuw-Guinea het eerste van deze strekking is en voor Australië tot de meest verregaande veiligheidspacts behoort, omvat nauwere samenwerking tussen de krijgsmachten en wederzijdse toegang tot infrastructuur.
Concreet zal Australië 10.000 Papoea-Nieuw-Guinese militairen opleiden en hen de mogelijkheid van Australisch staatsburgerschap bieden. Verder investeert Australië circa €110 miljoen in de politie en veiligheidsdiensten van Papoea-Nieuw-Guinea. Voor Canberra speelt mee dat de eigen strijdkrachten kampen met rekruteringsproblemen, terwijl het land wél meer middelen kan inzetten om de capaciteit van zijn buur te versterken.
Het verdrag komt op een moment van toenemende grote-machtencompetitie in de Stille Oceaan. China bouwt zijn diplomatieke en militaire aanwezigheid in de regio uit — onder meer met een veiligheidsakkoord met de Salomonseilanden in 2022 — en oefent vaker op zee. Buitenlandse beoordelingen wijzen erop dat China inmiddels het grootste aantal marineschepen ter wereld heeft (ongeveer 234), meer dan de Verenigde Staten, hoewel de VS nog steeds leidend zijn in moderne vliegdekschepen en geavanceerde maritieme capaciteiten.
Papoea-Nieuw-Guinea, dat dit jaar vijftig jaar onafhankelijkheid viert, heeft zelf om versterking gevraagd en ziet het akkoord deels als moderniseringsslag voor zijn verouderde krijgsmacht. Tegelijk benadrukt premier James Marape dat zijn land waarschijnlijk niet betrokken zal raken bij een mogelijk conflict tussen Australië en China — een delicate uitspraak gezien de groeiende spanningen rond Taiwan en regionale invloedssferen.
Regionaal speelt Australië ook gesprekken met Fiji over een bilateraal defensiepact, terwijl China probeert bredere veiligheidsafspraken te sluiten met verschillende eilandstaten. Voor Papoea-Nieuw-Guinea blijft het een lastig evenwicht tussen het zoeken naar veiligheid en het bewaren van politieke neutraliteit in een steeds geopolitiek beladen Pacifische regio.