Atoomwaakhond: reparaties bij kerncentrale Zaporizja dankzij lokaal bestand

In dit artikel:

Bij de kerncentrale van Zaporizja in Oekraïne zijn reparatiewerkzaamheden begonnen aan beschadigde elektriciteitskabels, meldt het VN-atoomagentschap IAEA via sociale media. Voor de operatie zijn, in samenwerking met Rusland en Oekraïne, zogenoemde lokale staakt-het-vuren-zones afgesproken, maar de precieze afspraken zijn niet openbaargemaakt en beide strijdende partijen hebben niet formeel gereageerd. Volgens berichten van persbureau AP is er onderhandeld over een tweefasenplan: eerst herstel in het door Rusland bezette deel van het terrein, daarna in het door Oekraïne beheerde gedeelte.

De grootste kerncentrale van Europa staat al ongeveer vier weken los van het elektriciteitsnet; de zes reactoren worden tijdelijk gekoeld met dieselgeneratoren. Als de brandstof voor die generatoren opr raakt of als ze uitvallen, kan dat leiden tot een ernstige kernveiligheidscrisis — een langzaam verlopende ontregeling met mogelijke verspreiding van radioactief materiaal, ook al is geen onmiddellijke explosie zoals in Tsjernobyl te verwachten. Het IAEA noemt de herstelwerkzaamheden daarom cruciaal en houdt continu toezicht met een permanente delegatie ter plaatse. Het is nog onduidelijk hoe lang de reparaties zullen duren.

Achtergrond: de installatie werd vroeg in de Russische invasie van 2022 bezet; destijds raakte een trainingsgebouw in brand en Oekraïens personeel moest onder dwang blijven werken. Later plaatste Rusland pantservoertuigen op en rond het terrein en er zijn herhaaldelijk inslagen van drones of raketten geweest. Vanuit die posities werd ook de nabijgelegen stad Nikopol beschoten, wat de zorgen over de veiligheid van het complex verder heeft aangewakkerd.