Astrid Holleeder zal nooit zonder beveiliging kunnen: 'Huiveringwekkend om zo te leven'
In dit artikel:
Advocate Astrid Holleeder treedt na tien jaar van schuilhouden weer naar buiten, maar blijft permanent onder persoonsbeveiliging leven vanwege de risico’s na haar getuigenissen tegen haar criminele broer Willem. Ze neemt een rol als juridisch duider bij RTL Tonight en hervat haar werk als advocate, omdat ze niet langer haar leven door angst wil laten beheersen. Tegelijk erkent ze dat bescherming onmisbaar blijft: haar veiligheid staat nog altijd op het spel.
Ervaringsverhalen en onderzoek schetsen hoe ingrijpend zo’n bestaan is. Misdaadjournalist John van den Heuvel bleek onder extreme beveiligingsmaatregelen te leven — observator Bert Dijkstra omschrijft ritten in gepantserde wagens met bivakmutsen op de achterbank, strikte locatieplicht, geen spontane sociale uitjes en uitgebreide schriftelijke procedures voor zelfs korte uitstapjes. Oud-minister Rita Verdonk, die na de moord op Theo van Gogh jaren werd beveiligd en tijdelijk in een safehouse verbleef, herinnert zich het verlies van vrijheid en de praktische en emotionele impact op haar puberende kinderen.
Wetenschappelijk onderzoek ondersteunt deze persoonlijke indrukken: een 2020-rapport van ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum signaleert ‘significante gevolgen voor het psychosociaal welzijn’ van mensen onder permanente beveiliging. Stijn van ’t Land (Universiteit Leiden), die onderzoek doet naar persoonsbeveiliging, stelt dat goede communicatie tussen beveiligden en hun beschermers de last kan verlichten: duidelijke informatie over de aard van de dreiging en over opschaling van maatregelen vergroot begrip en draagkracht. Van ’t Land geeft aan dat bij Holleeder de communicatie soms stroef zou zijn verlopen, wat de situatie bemoeilijkt. Verdonk beschrijft ook hoe abrupt en slecht georganiseerde beëindiging van beveiliging langdurige onzekerheid kan veroorzaken.
Van ’t Land wijst erop dat Holleeders keuze opzettelijk is: zij is een van de weinigen die publiekelijk aangeeft actief verandering te brengen in haar beschermings- en levenssituatie in plaats van pas achteraf te klagen. Medebekeken door journalisten en oud-beveiligden wordt haar stap als dapper beoordeeld; betrokkenen hopen dat ze nu, ondanks het aanhoudende gevaar, nog jaren een persoonlijk en professioneel leven kan opbouwen.