Artsen willen weten hoeveel rokers en vapers in een dag spoedzorg nodig hebben

In dit artikel:

Vandaag registreren Nederlandse ziekenhuizen hoeveel patiënten op de spoedeisende hulp met acute klachten komen door roken, vapen of snusgebruik. Initiatiefnemer is spoedeisendehulparts Nicole Kraaijvanger van het Leids UMC; betrokken zijn ook beroepsverenigingen van spoedeisendehulparts, kinderartsen en longartsen, het Trimbos‑instituut en het preventieplatform Vapen#Jouwkeuze. Doel is voor het eerst nauwkeurig in kaart te brengen welke directe druk nicotineproducten op de acute zorg leggen — bij volwassenen (hartproblemen, beroerte, COPD) én bij jongeren, waar vapen tot plotselinge longproblemen kan leiden.

Het onderzoek komt mede voort uit bezorgdheid over het vapegebruik onder jongeren: volgens Trimbos heeft een kwart van 12‑ tot 16‑jarigen ooit gevaped, 4% doet dat dagelijks en een derde van die groep gebruikt ook tabak. Vapes bevatten vaak hoge concentraties nicotine, vooral in de vorm van nicotinezouten, wat snel verslaving veroorzaakt en volgens experts de zich ontwikkelende tienerhersenen kan beschadigen met blijvende gevolgen voor stemming en concentratie. Acute gevolgen bij jongeren kunnen variëren van longontsteking en astma‑aanvallen tot klaplongen, soms met opname op de intensive care.

De resultaten van de dagmetingen worden over ongeveer een maand verwacht en moeten beleid en preventie verbeteren. Daarnaast is er aandacht voor directe zorg: iedereen die vandaag meedoet en rookt of vapet krijgt een doorverwijzing naar rookstopbegeleiding. Het Trimbos biedt artsen een 'superkort advies' van ongeveer één minuut plus verwijzing aan; onderzoek toont dat zo’n korte interventie de kans op succesvol stoppen ongeveer verdubbelt. Kraaijvanger en collega’s benadrukken dat stoppen geen kwestie is van wilskracht alleen, maar dat medische begeleiding essentieel is vanwege de kracht van nicotineverslaving.