Armenië en Azerbeidzjan tekenen in Witte Huis eerste stap naar vrede

In dit artikel:

Azerbeidzjan en Armenië hebben in het Witte Huis een verklaring ondertekend die een einde moet maken aan het ruim 35 jaar durende conflic t over Nagorno-Karabach, de grotendeels Armeens bewoonde enclav e die door Azerbeidzjan werd ingenomen tijdens de offensieven van 2023. De Azerbeidzjaanse bezetting leidde toen tot de vlucht van meer dan 100.000 etnische Armeniërs naar Armenië.

De overeenkomst, bemiddeld door Donald Trump en ondertekend afgelopen vrijdag door president Ilham Aliyev en premier Nikol Pashinyan, voorziet in het staken van vijandelijkheden, het herstellen van handelsbetrekkingen en het normaliseren van diplomatieke relaties. De Verenigde Staten sloten afzonderlijke handelsakkoorden met beide landen om samenwerking op energie en technologie te versterken. Aliyev en Pashinyan prezen Trumps rol en kondigden aan hem voor te dragen voor de Nobelprijs voor de Vrede.

Internationaal ontvingen de doorbraakreacties lof: de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp noemde de deal een historische doorbraak in het Oval Office, en topfiguren van de EU riepen op tot snelle uitvoering van de verklaring.

Een belangrijk onderdeel is de zogenoemde Trumproute: een corridor die het hoofdgebied van Azerbeidzjan met zijn exclave Nachitsjevan moet verbinden en die over Armeens grondgebied loopt. De VS zien daarin strategische kansen voor hun handel in de zuidelijke Kaukasus en noemen landen als China, Rusland en Iran als geopolitieke verliezers. Turkije reageerde positief; Iran verzet zich echter fel tegen een corridor vlakbij zijn grens, voert militaire oefeningen uit en zegt niet te zullen toestaan dat een dergelijke verbinding wordt gerealiseerd. De corridor zou de komende jaren door een Amerikaans bedrijf worden geëxploiteerd. Hiermee blijven politieke en veiligheidsrisico's en de praktische uitvoeringspunt en belangrijke hindernissen voor duurzaam vrede.