Arbeidsmigranten vaker betrokken bij ongelukken door 'te weinig aandacht voor hun veiligheid'
In dit artikel:
De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) waarschuwt dat arbeidsmigranten in Nederland beduidend vaker bij arbeidsongevallen betrokken zijn dan Nederlandse werknemers. In een woensdag gepubliceerd rapport, geleid door voorzitter Chris van Dam, beschrijven onderzoekers tientallen casussen — onder meer een Poolse seizoenarbeider die van een vrachtwagentrailer valt en pas na anderhalf uur door het uitzendbureau naar het ziekenhuis wordt gebracht — als illustratie van een bredere trend van onveilige en onzorgvuldige omgang met deze groep.
Het gaat om ongeveer 200.000 arbeidsmigranten die vaak rond of onder 130 procent van het minimumloon werken, vooral in kassen, distributiecentra, slachthuizen en de bouw. Volgens de OVV lopen zij 1,4 tot 5 keer meer risico op ongevallen en verliezen ze na incidenten vaak hun sociaal vangnet of raken ze verstrikt in het voor hen onbekende Nederlandse zorgstelsel.
De raad benoemt meerdere oorzaken: taal- en communicatieproblemen, terughoudendheid om misstanden te melden uit angst voor baan- of huisverlies, lange werk- en reistijden, slechte huisvesting en relatief meer middelengebruik. Een cruciale factor is volgens Van Dam dat veel werkgevers arbeidsmigranten als gemakkelijk vervangbaar zien en hen via opeenvolgende tijdelijke contracten inzetten — wat de OVV ‘structurele tijdelijkheid’ noemt. Daardoor ontstaat er vaak een zorgleegte tussen de verplichtingen van uitzendbureaus en die van inlenende werkgevers, waardoor arbeidsmigranten in een soort niemandsland belanden.
De OVV doet met name aanbevelingen aan werkgeversorganisaties in sectoren als bouw, vleesverwerking en transport: werknemers die structureel werk doen via uitzendkrachten moeten als vaste krachten worden behandeld, bijvoorbeeld door dit in cao’s vast te leggen. De betrokken brancheorganisaties, waaronder LTO Nederland en de Koninklijke Metaalunie, moeten binnen zes maanden reageren. Verder roept de raad vakbonden op zich sterker te maken voor arbeidsmigranten en dringt aan op striktere handhaving door de Arbeidsinspectie. Ook stelt de OVV dat de overheid fiscale prikkels die flexwerk aantrekkelijk maken kan heroverwegen en wijst zij naar Duitsland, waar een verbod op inhuren via onderaannemers in de vleessector (2021) heeft geleid tot een veiliger sector.
Kortom: volgens de OVV is verbeterd werkgeverschap, betere vertegenwoordiging en strengere handhaving nodig om de veiligheid en het welzijn van arbeidsmigranten substantieel te verhogen.