Anti-Hamas-bendes teisteren Gaza, sommige met hulp van Israël
In dit artikel:
Sinds de wapenstilstand tussen Israël en Hamas is het geweld in de Gazastrook niet afgenomen maar veranderd van aard: lokale bendes en milities grijpen hun kans nu Hamas verzwakt is. Op sociale media verschijnen filmpjes van straatgevechten en openbare executies; officiële dodencijfers zijn onduidelijk, maar berichtgeving spreekt van tientallen slachtoffers. Hamas zet gewapende, vaak gemaskerde mannen in politie-uniformen op de been om gezag te blijven voeren, maar hun controle staat onder druk.
Centrale actoren zijn clans als de Popular Forces onder leiding van Yasser Abu Shabab, vooral actief in het zuiden rond Rafah, en een noordelijke groep gelieerd aan Ashraf al‑Mansi. Deze milities hebben volgens journalisten en berichtgeving hulpkonvooien geplunderd, proberen de voedselmarkt te beheersen en tonen een levensstijl die afwijkt van de doorsnee Gazanen: crossmotoren, stapels geld en overvloed aan goederen. Verschillende bronnen melden dat Israël deze groepen tolereert en zelfs bewapent en bevoordeelt als instrument om Hamas te verzwakken.
Analisten zien hierin een doelbewuste verdeel‑en‑heerststrategie van Israël: door lokale tegenstanders van Hamas te steunen ontstaat verdeeldheid en chaos, waardoor Palestijnse eenheid tegen het Israëlische leger wordt bemoeilijkt — een werkwijze die zich volgens deskundigen ook in de Westelijke Jordaanoever voordoet. De bendes opereren vaak vanuit gebieden achter de zogenaamde 'gele lijn' die onder Israëlische controle staan; dat beperkt Hamas' mogelijkheden om tegen hen op te treden.
Politieke en bestuurlijke gevolgen liggen voor de hand. In een toekomstscenario waarin Hamas (deels) ontwapent — zoals in voorgestelde vredesplannen is opgenomen — kan een machtsvacuüm ontstaan dat moeilijk door de Palestijnse Autoriteit of buurlanden wordt gevuld. Experts wijzen erop dat de bendes dat gat kunnen opvullen en zo een structurele invloed op de distributie van hulp en veiligheid verkrijgen. Tegelijk heeft Hamas nog een uitgebreid sociaal netwerk, waardoor het ook zonder volledige militaire dominantie kan blijven bestaan en mogelijk op een later moment opnieuw een gewapende tak kan herbouwen.