Amsterdammer zou vaker met de fiets naar het werk kunnen, maar de fiscus werkt niet mee
In dit artikel:
Amsterdammers fietsen veel naar het werk, maar volgens recent onderzoek van de TU Delft in opdracht van Coalitie Anders Reizen blijft er nog veel potentie onbenut — vooral als fiscaal beleid en infrastructuur worden aangepast. Uit de studie blijkt dat 26% van de Amsterdammers (ongeveer 43.000 mensen) binnen 7,5 km van hun werk woont en theoretisch met de fiets kan, maar toch een ander vervoermiddel kiest. Dit verschijnsel noemen de onderzoekers ‘fietsdissonantie’.
TU Delft-onderzoeker Maarten Kroesen wijst erop dat gemeenten door betere, vrijliggende fietspaden, meer fietsfaciliteiten en slimme verbindingen met het openbaar vervoer fietsen toegankelijker kunnen maken. De opkomst van de e-bike vergroot bovendien de afstand die mensen comfortabel per fiets kunnen afleggen; ook woon-werkafstanden van rond de 15 km worden voor meer werknemers haalbaar. Meer fietsgebruik levert volgens de studie maatschappelijke winst op: vitalere werknemers, minder files, lagere CO2-uitstoot en een betere leefbaarheid.
Naast infrastructurele verbeteringen speelt fiscale prikkeling een grote rol. Hugo Houppermans van Coalitie Anders Reizen stelt dat het Nederlandse belastingstelsel geen onderscheid maakt tussen autogebruik en fietsgebruik, terwijl de werkkostenregeling hulp bij de aanschaf van een fiets heeft beperkt en leasefietsgebruik juist met bijtelling wordt belast. Hij pleit voor maatregelen zoals hogere, fiscaal vriendelijke reiskostenvergoedingen voor fietsers, belastingvrij verstrekken van fietsen door werkgevers en het afschaffen van bijtelling voor leasefietsen.
Regionaal zijn de verschillen groot: in grote steden wordt relatief veel gefietst, maar Zuid- en Midden-Limburg en de regio Groot-Rijnmond laten grote kansen liggen (respectievelijk 68%, 66% en 62% fietsdissonantie). In absolute aantallen heeft de Randstad de meeste potentie; Groningen, Utrecht en Nijmegen scoren goed, terwijl Rotterdam en Almere achterblijven door autogerichte infrastructuur.
Kortom: een combinatie van betere fietsinfrastructuur en gerichte fiscale prikkels kan volgens de onderzoekers veel autokilometers vervangen door fietsritten, met brede voordelen voor werknemers en samenleving.