Amsterdam betaalt kraamzorg voor gezinnen in Zuidoost: 'Ouders zijn nu bang voor de kosten'
In dit artikel:
Verloskundigen en kraamverzorgenden in Amsterdam signaleren dat veel aanstaande ouders, vooral in Amsterdam-Zuidoost, kraamzorg (de standaard is 24 uur) minderen of helemaal afzien vanwege de eigen bijdrage. Voor mensen zonder aanvullende verzekering is dat 5,40 euro per uur — ruim 130 euro voor 24 uur — een drempel die bij veel gezinnen financieel niet te nemen blijkt. Bij kraamzorgorganisatie Joy Kraamzorg aan de Bijlmerdreef zien medewerkers dat vrouwen op de klok kijken of vragen of de verzorgende al gauw wil vertrekken uit angst voor kosten; dat belemmert observatie en vroegtijdige signalering van problemen bij moeder en baby.
Als reactie start de gemeente Amsterdam per 1 november een proef in Zuidoost: de eigen bijdrage wordt betaald voor enkele honderden kwetsbare gezinnen. De pilot loopt ten minste tot eind 2028 en is bedoeld voor ongeveer 220 gezinnen per jaar. De gemeente hoopt hiermee ongelijkheid te verminderen en de start voor moeder en kind te verbeteren; zorgverleners pleiten al langer voor het schrappen van de eigen bijdrage landelijk. Wethouder Marjolein Moorman noemt het hartverscheurend dat “vrouwen in het kraambed een rekensom moeten maken” en wil afschaffing voor alle kinderen.
Cijfers onderbouwen het probleem: onderzoek van Ahti toont grote verschillen tussen stadsdelen — in Centrum haalt slechts 11 procent van thuisbevallen vrouwen niet de aanbevolen 24 uur kraamzorg, in Zuidoost is dat bijna 30 procent (Noord 19%, Nieuw-West 20%). Naast kosten spelen ook praktische en culturele obstakels mee: kleine huurkamers, het ongemak van langdurig bezoek, de veronderstelling dat familie genoeg kan helpen, en onduidelijkheid over verzekeringen en administratie. Hoewel er voor minima collectieve verzekeringen bestaan die kraamzorg dekken, maken niet alle gezinnen daarvan gebruik. Kraamverzorgenden melden dat zij soms uren niet declareren om gezinnen te ontzien, uit bezorgdheid om gezondheid en leefomgeving — veel van hen wonen zelf in Zuidoost en zien de gevolgen op straat en in de buurt.
De pilot in Zuidoost is een lokale maatregel om directe financiële barrières weg te nemen en zo vroegsignalering en ondersteuning in de kraamtijd te verbeteren, met het oog op het verkleinen van gezondheidsverschillen binnen de stad.