Amerikaans-Russisch 'vredesplan' betekent volledige overgave Oekraïne

In dit artikel:

Op 19 november berichtten westerse media over een geheim opgesteld “28‑punten” vredesplan tussen Amerikaanse en Russische vertegenwoordigers om de oorlog in Oekraïne te beëindigen; zowel president Trump als president Poetin hebben inmiddels het bestaan van het document bevestigd. Wat nu bekend is gemaakt, wekt grote bezorgdheid: het plan legt vrijwel eenzijdige verplichtingen op aan Kyiv, terwijl concrete garanties tegen toekomstige Russische agressie ontbreken.

Volgens de bekendgemaakte onderdelen zou Oekraïne zich onder meer moeten terugtrekken uit nog niet bezette delen van Donetsk en Loehansk, zijn krijgsmacht tot de helft reduceren en afstand doen van nog ongespecificeerde “belangrijke categorieën wapens”. Politieke voorwaarden omvatten een verbod op buitenlandse troepen, het uitsluiten van langeafstandswapens die Rusland kunnen bereiken, erkenning van het Russisch als officiële taal en officiële status voor het Moskouse patriarchaat van de Russisch‑Orthodoxe Kerk — een instelling die veel Ruslandkenners als een geopolitiek instrument zien. Tegelijk zijn de Russische tegenprestaties vaag of afwezig.

De enige Amerikaanse vertegenwoordiger bij de besprekingen was vastgoedmiljardair Steve Witkoff, een persoonlijke kennis van president Trump zonder diplomatieke, veiligheids‑ of militaire ervaring. Critici wijzen erop dat Witkoff eerder gesprekken met Poetin voerde zonder adviseurs of tolk en dat zijn analyses vaak in lijn leken met Kremlin‑narratieven, wat vragen oproept over de legitimiteit en deskundigheid van de onderhandelingen.

Internationale waarnemers reageerden geschokt. Voormalig NAVO‑ambassadeur Kurt Volker noemde het voorstel vergelijkbaar met een door de VS en Hamas opgesteld plan dat aan Israël zou worden opgedrongen. Het Institute for the Study of War waarschuwt dat het plan Rusland een groot strategisch voordeel zou geven: het opgeven van de resterende verdedigingslinies in Donetsk zou Kyiv cruciale fortificaties en logistieke knooppunten kosten, waardoor Moskou militaire middelen spaart en sneller elders offensieven kan voorbereiden. Potentiële doelwitten zijn onder andere de provincies Charkiv, Zaporizja, Dnjepropetrovsk en steden als Charkiv, Cherson en Zaporizja.

Dat Oekraïne en Europese bondgenoten niet betrokken waren bij de totstandkoming vergroot het risico dat de overeenkomst als voldongen feit wordt gepresenteerd, met aantasting van Oekraïense soevereiniteit en verzwakking van Europese veiligheid tot gevolg. De analyse concludeert dat duurzame vrede alleen haalbaar is als Kyiv volwaardig aan tafel zit en Europa actief participeert in onderhandelingen, met bindende garanties die Rusland verhinderen opnieuw geweld te gebruiken. Verder pleit het stuk voor voortgezette militaire steun aan Oekraïne en intensivering van economische en diplomatieke druk op Moskou, met name door het terugdringen van energie‑inkomsten, om te voorkomen dat een schijnvredesplan leidt tot grotere onveiligheid op lange termijn.