Alles moet gelijk: Universiteit Twente schaft cum laude af omdat vrouwen het minder vaak krijgen
In dit artikel:
De Universiteit Twente schaft per 1 januari 2026 het predicaat cum laude voor promoties af. De universiteit motiveert die stap met bevindingen uit een UvA-onderzoek (2023) waaruit zou blijken dat vrouwelijke promovendi bijna twee keer zo weinig kans op een cum laude‑vermelding hebben, zelfs bij gelijke beoordeling. Rector Tom Veldkamp kwalificeert die ongelijkheid als “systematisch nadelig” en spreekt van “objectieve ongelijkheid”; op grond daarvan kiest Twente ervoor het hele eerbetoon te verwijderen.
De columnist reageert scherp: in plaats van beoordelingsprocedures aan te passen of beoordelaars beter te trainen, wordt volgens hem de beloning voor uitmuntend onderzoek afgeschaft. Dat betekent volgens het stuk dat uitzonderlijke prestaties niet meer worden onderscheiden en dat erkenning overstapt naar gelijkvormigheid in plaats van meritocratie. De auteur waarschuwt dat dit demotivatie zal veroorzaken, de stimulans voor excellentie wegneemt en bovendien averechts werkt voor vrouwen zelf: door onderscheid te schrappen vervaagt ook zichtbaar succes als rolmodel.
Daarnaast koppelt het artikel deze beslissing aan een bredere culturele trend waarin gelijkheid zodanig wordt ingericht dat uitzonderlijke prestaties niet meer erkend mogen worden. Er wordt gevreesd dat andere universiteiten dit voorbeeld kunnen volgen, met als resultaat een algemene nivellering van wat ooit “excellentie” heette. Mogelijke alternatieven, zoals het verbeteren van beoordelingspraktijken of het onderzoeken van andere oorzaken (verschillende onderzoeksthema’s, begeleidingsstijlen of persoonlijke keuzes), worden als niet onderzocht of genegeerd voorgesteld.
Kort samengevat: Twente beëindigt het cum laude‑predicaat uit zorg over genderongelijkheid in toekenning, maar critici zien daarin het opgeven van kwaliteitsonderscheiding, met veronderstelde nadelige gevolgen voor motivatie, academische voortgang en zichtbare erkenning van topprestaties. De maatregel markeert volgens de column een breder debat tussen streven naar inclusiviteit en behoud van meritocratische prikkels in het hoger onderwijs.