Alle NSC-bewindslieden stappen uit kabinet na opstappen van minister Veldkamp
In dit artikel:
Alle bewindslieden van regeringspartij NSC hebben hun ontslag aangeboden nadat minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp eerder terugtrad uit onvrede over het kabinetsbeleid rond aanvullende sancties tegen Israël. Veldkamp vond de voorgestelde maatregelen ontoereikend en zag zich niet in staat als minister nog het noodzakelijke buitenlandse beleid te voeren; na een urenlange ministerraad kondigde hij zijn vertrek aan. Kort daarna volgden partijgenoten: ministers Judith Uitermark (Binnenlandse Zaken), Eppo Bruins (Onderwijs) en Daniëlle Jansen (Volksgezondheid), plus staatssecretarissen Teun Struycken, Tjebbe van Oostenbruggen, Sandra Palmen en Hanneke Boerma. Ook NSC-vicepremier en partijleider Eddy van Hijum trad af.
De breuk ontstond over de vraag of Nederland extra stappen tegen Israël moet zetten na de militaire acties in Gaza en plannen voor nieuwe nederzettingen. Veldkamp pleitte voor aanvullende maatregelen, als voorbeeld noemde hij een boycot van producten uit illegale nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. In het kabinet en in de Kamer bleek daar echter geen eensgezindheid: vooral de BBB-fractie wees sancties af en de VVD wilde eventuele handelsmaatregelen eerst op Europees niveau afdwingen. Die verdeeldheid leidde tot een gespannen ministerraad en een Kamerdebat dat uitliep.
Premier Dick Schoof zei in de Tweede Kamer het vertrek van de NSC-bewindslieden te respecteren maar betreurde de gang van zaken; het kabinet zal de Kamer per brief informeren en vroeg in de komende week een debat houden over de nieuwe politieke situatie. Omdat het kabinet al demissionair was, verandert de status officieel niet, maar de portefeuilles van de vertrekkenden moeten worden herverdeeld en de politieke verhoudingen binnen de coalitie raken verder verstoord. VVD-vicepremier Sophie Hermans noemde de stap onverantwoordelijk; BBB-vicepremier Mona Keijzer waarschuwde dat de NSC-uittreding chaos zaait.
In de Kamer reageerden ook linkse partijen kritisch op Veldkamp, maar niet om dezelfde reden: sommige oppositiefracties verwijten hem juist een te coulante houding tegenover Israël en dienden samen een motie van wantrouwen in (onder meer SP, Denk en Partij voor de Dieren). Een meerderheid voor een direct en totaal wapenembargo tegen Israël bleek in het debat echter afwezig.
De uittocht van de volledige NSC-fractie benadrukt de diepe breuk binnen de coalitie over het buitenlandse beleid en zet de resterende coalitiepartners – VVD en BBB – voor de taak snel invulling te geven aan de vrijgekomen posten en politieke stabiliteit te herstellen. De Kamer zal komende week het incident en de gevolgen bespreken; welke concrete stappen leiden tot nieuwe benoemingen of politieke afspraken blijft onduidelijk.