Alle Nederlanders krijgen noodboekje thuis: bereid je voor op een ramp
In dit artikel:
Alle Nederlandse huishoudens ontvangen tussen 25 november en 10 januari een 33 pagina’s tellend boekje getiteld Bereid je voor op een noodsituatie. De brochure geeft praktische adviezen voor de eerste 72 uur na een ramp — een periode waarin overheid en hulpdiensten niet iedereen direct kunnen bijstaan — en wil burgers bewust maken van dreigingen zoals overstromingen, oorlog en cyberaanvallen.
In beeld gebracht worden realistische noodbeelden: een geslaagde digitale aanval kan binnen uren communicatie lamleggen, benzinepompen doen sluiten, supermarkten leegraken en de watertoevoer onbetrouwbaar worden. De overheid adviseert daarom een noodpakket samen te stellen met onder meer kopieën van identiteitsbewijzen, een buurtplattegrond en een fluitje, en na te denken over wie kinderen of hulpbehoevende buren opvangt als digitale netwerken wegvallen.
Demissionair minister Brekelmans (Defensie) benadrukt dat het doel niet is om paniek te zaaien, maar om weerbaarheid te vergroten; hij wijst ook op het dagelijkse karakter van cyberaanvallen en op Russische schepen die in de Noordzee spioneren, wat mogelijk voorbereidingen op sabotage kan betekenen. Tegelijk waarschuwt hij dat bij een zeer grote crisis niet elk huishouden door de overheid geholpen kan worden en dat het leger mogelijk meer capaciteit naar Oost-Europa moet verplaatsen.
Experts steunen de campagne maar waarschuwen dat zowel burgers als overheid meer moeten doen. Cyberadvocaat en rampendspecialist Ot van Daalen wijst vooral op de kwetsbaarheid van onderling verbonden infrastructuur: uitval van internet of bedieningssystemen van sluizen kan kettingreacties veroorzaken, tot en met overstromingen en het falen van datacentra. Als voorbeeld noemt hij bijna-overstromingsproblemen bij het spuicomplex in IJmuiden in 2023, waarbij uitgeschakelde alarmen de hoofdstad in gevaar brachten.
De brochure bouwt voort op eerdere publieksreacties — na Rutte’s oproep vorig jaar kochten veel Nederlanders al overlevingspakketten — en sluit aan bij lokale oefeningstrajecten die sinds de overstromingen in Limburg in 2021 zijn ontstaan. De centrale boodschap is dat een zelfredzame samenleving niet alleen levens beschermt, maar ook afschrikkend kan werken richting potentiële tegenstanders.