Tirade tegen asiel, Bontenbal onder vuur en een mislukt filmpje: dit was dag één van de APB
In dit artikel:
Bij de eerste dag van de Algemene Beschouwingen bleek vooral dat de Kamer zich meer als campagnepodium gedraagt dan als diepgravend begrotingsdebat: fractievoorzitters positioneerden zich vooral in het licht van de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober en lieten veel inhoudelijke wijzigingsruimte voor de volgende Kamer.
PVV-leider Geert Wilders opende met een twee uur durende aanval op asiel, migratie en de islam, en zette daarmee een discussie in gang over de vraag of collega-lijsttrekkers hem publiekelijk moeten weerleggen. D66-leider Rob Jetten bekritiseerde VVD-leidster Yeşilgöz omdat zij niet opstond tegen Wilders’ uitspraken; Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) vond elk Kamerlid vrij om daar zelf een afweging in te maken. Yeşilgöz verdedigde haar keuze door te stellen dat veel uitspraken in Den Haag al twintig jaar herkauwd worden.
Nieuw Sociaal Contract (NSC) lijkt politiek irrelevant geworden: hoewel de partij nog negentien zetels heeft, kreeg lijsttrekker Eddy van Hijum geen vragen en wordt verwacht dat NSC in de aanstaande verkiezingen wegvalt. Tegelijkertijd zag het CDA onder lijsttrekker Henri Bontenbal zijn profiel weer stijgen. Bontenbal kreeg veel aandacht, onder meer door voorstellen rond geleidelijke afbouw van hypotheekrenteaftrek (CDA: circa 30 jaar; GroenLinks-PvdA: ongeveer 12 jaar; VVD tegen). Ook voerde Bontenbal een pittig debat met Timmermans over asiel- en migratiebeleid.
Kleine incidenten leverden politieke cafésfeer op: SGP-leider Kees van der Stoffer noemde het CDA-plan voor een inkomensafhankelijke belasting om de NAVO-doelstelling te halen een „Bonte-belasting”, waarop SP-lijsttrekker Jimmy Dijk sprak van een „Bontenbalboete”.
Op het bredere formatieniveau pleitte Timmermans voor meer en kleinschaligere azc’s en verwerpt hij extra nationale maatregelen om instroom te beperken; Yeşilgöz ziet juist het gebrek aan samenwerking met links als argument voor een centrumrechts kabinet en zoekt D66 en eventueel JA21 als partners. Premier Schoof had het relatief makkelijk omdat de beschouwingen vooral als lijsttrekkersdebat werden gebruikt.