Al jaren kritiek op boeteverhogingen, maar Justitie weigert aanpassingen

In dit artikel:

Onbetaalde verkeersboetes kunnen wettelijk flink oplopen: als een boete van bijvoorbeeld €300 niet binnen acht weken wordt betaald, groeit die automatisch met 50% naar €450; bij een tweede aanmaning wordt het totale bedrag verdubbeld tot €900 — het drievoud van het oorspronkelijke bedrag. Deze verhogingen zijn vastgelegd in de wet en vormen een belangrijke inkomstenbron voor het ministerie van Justitie; voormalig minister Foort van Oosten zegt dat boetes jaarlijks worden verhoogd en vorig jaar volgens Kassa zo’n €135 miljoen opleverden.

Experts en juristen vinden de grote toeslagen echter problematisch. Nadja Jungmann (lector en bijzonder hoogleraar schulden en incasso) vraagt zich af of zulke verhogingen redelijk en proportioneel zijn, zeker gezien commerciële incassobureaus door regels worden beperkt tot maximaal circa 15% aan kosten om kwetsbare debiteuren te beschermen. Jurist Roelof de Nekker wijst erop dat de extra heffingen vooral hard aankomen bij mensen die de oorspronkelijke boete al niet kunnen betalen en dat veel mensen met betalingsproblemen geen contact zoeken met de incasso‑organisatie.

Het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) voert de regels uit en erkent dat de huidige systematiek problemen veroorzaakt. Binnen de wettelijke kaders probeert het CJIB wel maatwerk te bieden: betalingsregelingen, tijdelijke opschorting en in sommige gevallen het terugdraaien van verhogingen zijn mogelijk. De voormalige CJIB‑directeur Albert Hazelhoff pleitte onlangs voor lagere verhogingspercentages.

De kernvraag die in het artikel wordt opgeworpen, is politiek en juridisch van aard: is het aan de uitvoerende organisatie om soepel om te gaan met de gevolgen, of moet de wetgever de wettelijke verhogingen aanpassen? Het CJIB kan binnen de wet ruimte zoeken, maar het veranderen van de percentages blijft uiteindelijk een keuze voor de politiek.