AI zal slimmer worden dan de mens - niet omdat de technologie zo briljant is, maar omdat deze ons zo achterlijk maakt

In dit artikel:

Eind jaren vijftig signaleerde Aldous Huxley al een verschuiving van klassieke propaganda naar een industrie die mensen vooral vermaakt en afleidt. Die observatie krijgt in 2025 nieuwe relevantie nu kunstmatige intelligentie enorm is opgeklopt: dit jaar zou zo’n 400 miljard dollar in AI-infrastructuur zijn gestoken, terwijl de concrete opbrengsten voorlopig rond de 50 miljard blijven — een investering waarvan critici spreken als een mogelijke zeepbel die markten nerveus maakt.

Tech-leiders als Mark Zuckerberg en Sam Altman prijzen AI om zijn transformerende potentieel: van onverwachte ontdekkingen en klimaatoplossingen tot snellere geneesmiddelenontwikkeling en het wegnemen van routinetaken. In de praktijk leidt die technologie echter vooral tot een overvloed aan triviale en prikkelende content: deepfakefoto’s en -video’s, massaal geproduceerde liedjes en teksten met politieke of grof erotische lading, en een explosie aan pornografisch materiaal. Waar sommige gelijkenissen worden getrokken met een democratisering van kunsten, betoogt de auteur dat het vaak eerder 'junkfood voor de ziel' is en een aantasting van echte creativiteit.

De schrijver wijst op twee zorgwekkende effecten: ten eerste een enorme toename van oppervlakkige stimuli die onze aandacht versnipperen — eerder beschreven als ‘verstrooide tijd’ — en ten tweede het risico dat AI niet zozeer slimmer wordt dan mensen door eigen inzicht, maar doordat mensen slimmer zijn gaan denken doordat ze op AI leunen. Large language models blinken vooral uit in het voorspellen van woordvolgordes en hebben weinig begrip van de wereld, maar hun massale beschikbaarheid kan toch cognitieve achteruitgang stimuleren.

Kortom: AI belooft veel, maar levert voorlopig vooral afleiding en kwaliteitsverlies van cultuur; de grotere bedreiging zou zijn dat technologie ons vermogen om creatief en kritisch te denken aantast, waardoor AI ons voorbijgaat omdat wijzelf achteruitgaan.