AI is hooguit een kritische redacteur voor een schrijver die zelf blijft denken en schrijven | opinie

zondag, 3 augustus 2025 (12:13) - Dagblad van het Noorden

In dit artikel:

Gerard Stout, schrijver uit Peize, experimenteerde met AI door ChatGPT te vragen een boek voor hem te schrijven. Hoewel hij uiteindelijk zelf schreef, gebruikte hij de AI als meelezer en was verrast door de waardevolle feedback die hij ontving. Uitgevers krijgen dagelijks talloze manuscripten binnen en hanteren strenge selectiecriteria, waarbij auteurs vaak zelf bijdragen aan de uitgavekosten. Redactie, een belangrijk onderdeel van dit proces, omvat het verbeteren van zinnen, structuur, stijl en inhoud.

Stout constateert dat AI het werk van een redacteur goed kan overnemen en zelfs kan verbeteren, vooral voor auteurs zonder toegang tot een menselijke meelezer. AI-gegenereerde teksten zijn echter vaak generiek en missen originale toon. Bij zijn eigen roman *Rosy* experimenteerde hij met AI-instructies maar schreef hij toch zelf, waarbij AI vooral taalcorrecties en stijlvariaties aandroeg. Verschillende AI-systemen verschillen in bemoeizucht en respect voor auteursstijl.

Het meest waardevol vond Stout de diepgaande analyses van de AI, die inzicht gaven in verhaalopbouw, karakterontwikkeling, thematiek en literaire referenties, zoals een vergelijking met *De donkere kamer van Damokles* van W.F. Hermans. Deze inzichten hielpen hem zijn roman te verfijnen zonder dat hij het verhaal volledig aan AI overdroeg.

ChatGPT weerde zich tegen expliciete inhoud over seks en religie, maar ging na geruststelling toch tot analyse over. Stout concludeert dat AI nog geen literatuur produceert, maar als kritische, deskundige meelezer een nuttige partner kan zijn voor schrijvers die zelf helder blijven nadenken en schrijven. AI fungeert zo als een digitale redacteur die het creatieve proces kan ondersteunen zonder het over te nemen.