Afzwaaiend NCTV-baas: 'Dit jaar al 30 lone actors aangehouden, soms jongens van 16 jaar of jonger'
In dit artikel:
Pieter‑Jaap Aalbersberg (66), de langstzittende nationaal coördinator terrorismebestrijding en veiligheid (NCTV), stopt met werken en gaat met pensioen. In die hoedanigheid was hij jarenlang het aanspreekpunt bij nationale crises: van rellen en de inhuldiging van koningin Beatrix tot de tramaanslag in Utrecht, de MH17‑ramp en de coronacrisis. Aalbersberg werkte vanuit Den Haag en kwam eerder als korpschef van Amsterdam uit de politieregio’s; privé leidde dat onder meer tot periodes van een ‘weekendhuwelijk’ met zijn vrouw in Zwolle.
Aalbersberg zegt niet snel bang te zijn, maar wel voortdurend alert en verantwoordelijk. Zijn aanpak is pragmatisch: overheden doen aan risicobeheersing, niet aan het volledig uitsluiten van risico’s. Hij haalt voldoening uit professionele resultaten — zoals het identificeren van bijna alle MH17‑slachtoffers — maar erkent de emotionele tol van het werk. Een uitspraak uit het interview: “Ik ben natuurlijk verslaafd geraakt aan dit werk,” waarmee hij aangeeft te zullen worstelen met het loslaten van de constante informatiestroom en beslissingsmacht.
Hij schetst hoe het dreigingsbeeld veranderde: waar vroeger georganiseerde groepen als ISIS en al‑Qaeda een kern en duidelijke lijnen hadden, domineren nu ideologieën, anti‑overheidssentiment en lone actors. Steeds vaker zijn verdachten zeer jong; preventie moet daarom veel eerder inzetten, vindt hij, omdat sancties voor het voorbereiden van terreur levenslang ingrijpend zijn. Een ander zorgpunt is online radicalisering via algoritmen waar westerse vrijheden de handelingsruimte beperken in vergelijking met autocratieën.
Op geopolitiek vlak is Aalbersberg pessimistischer geworden: de internationale rechtsorde staat onder druk en oorlog lijkt weer een “winnend” instrument. Klimaatdreigingen (hij noemt de mogelijke stilstand van de Golfstroom) en kwetsbaarheden zoals het uitvallen van gps in havens maken hem bezorgd over toekomstig weerbaarheidstekort — al ziet hij ook vooruitgang.
Persoonlijk benadrukt hij dat zijn christelijke overtuiging en rustige aard hem hielpen relativeren; het algemene maatschappelijk midden vertrouwt hij nog steeds. Met pensioen wil hij uitzoeken hoe hij afstand kan nemen van een rol die hem 24/7 definieerde, terwijl hij pleit voor meer preventie, weerbaarheid en aandacht voor jongeren die online radicaliseren.