Aflossingsvrije hypotheek blijft risico: helft van schuld loopt op, AFM waarschuwt voor problemen bij pensioen
In dit artikel:
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) waarschuwt opnieuw voor het risico van aflossingsvrije hypotheken in Nederland. Hoewel dit type lening de afgelopen jaren minder populair is geworden, ligt nog altijd meer dan de helft van de totale hypotheekschuld — bijna 900 miljard euro — in aflossingsvrije leningen. Dat betekent dat honderdduizenden huishoudens alleen rente betalen en de hoofdsom niet aflossen.
Het kernprobleem speelt zich af aan het eind van de looptijd (vaak rond de 30 jaar): de volledige schuld moet dan in één keer worden voldaan of opnieuw gefinancierd. De toezichthouder signaleert dat veel huiseigenaren zich daar onvoldoende van bewust zijn en waarschuwt dat “hierdoor kunnen aan het einde van de looptijd problemen ontstaan.” Vooral ouderen die richting pensioen gaan en huishoudens met een lager inkomen lopen het risico dat banken weigeren te herfinancieren of dat het pensioeninkomen onvoldoende is om (nieuw) te lenen.
Veel van deze hypotheken zijn afgesloten vóór 2013, toen rente- en fiscale omstandigheden gunstiger waren en men er vaak van uitging dat waardestijgingen de oplossing zouden bieden. Sindsdien zijn rentes gestegen, huizenprijzen afgekoeld en zijn banken strenger geworden bij kredietverlening. Dat vergroot de kans dat mensen met veel overwaarde op papier alsnog moeten verkopen, verhuizen of andere oplossingen zoeken wanneer hun hypotheek afloopt.
De AFM benadrukt dat niet iedereen in de gevarenzone zit: huiseigenaren met voldoende spaargeld, beleggingen of daadwerkelijk overwaarde kunnen veilig doorgaan. Toch raadt de toezichthouder aan tijdig te plannen: bereken nu wat er gebeurt bij afloop van de hypotheek en bekijk opties zoals geleidelijke aflossing, extra sparen, herstructurering of verkoop vóór pensionering.
De waarschuwing is niet alleen individueel van aard maar heeft ook een structurele dimensie: de Nederlandse woningmarkt steunt deels op geleende koopkracht en fiscale voordelen, waardoor 'papieren rijkdom' ontstaat die kwetsbaar is bij rentestijgingen of economische tegenwind. Conclusie van de AFM: de aflossingsvrije hypotheek is geen direct explosief gevaar, maar wel een sluimerend risico waarvoor tijdig beleid en persoonlijke planning noodzakelijk zijn.