Advocaten zien meeste onrechtsstatelijke plannen bij PVV en Forum

In dit artikel:

De Nederlandse orde van advocaten (NOvA) concludeert na een onafhankelijke doorlichting dat veel verkiezingsprogramma's plannen bevatten die de rechtsstaat aantasten. De commissie beoordeelde alle programma’s van partijen in de Tweede Kamer aan de hand van drie kernprincipes: voorspelbaarheid en betrouwbaarheid van de overheid, respect voor fundamentele rechten en vrijheden, en toegang tot een onpartijdige rechter.

FvD en PVV scoren het hoogst qua “rode vlaggen”: respectievelijk 33 en 30 onrechtsstatelijke voorstellen. Ook JA21 (14), BBB (13), SGP (13) en VVD (9) krijgen veel kritiek; NSC noteert drie problematische plannen. Bij CDA, ChristenUnie, DENK, D66 en SP trof de commissie elk één onrechtstatelijk voorstel aan. GroenLinks-PvdA, Partij voor de Dieren en Volt kregen geen rode vlaggen. Ten opzichte van de eerste toetsing in 2012 is de ontwikkeling zorgelijk: toen betroffen slechts twee programma’s kritiek, nu 12 van de 15 beoordeelde programma’s.

Concrete voorbeelden zijn het willen instellen van een maximum aantal asielzoekers (BBB) of een volledige asielstop zoals voorgesteld door FvD, JA21 en PVV — maatregelen die naar het oordeel van de NOvA in strijd zijn met internationale verdragen (zoals non-refoulement). Ook het voorstel van NSC en VVD om opvang voor ’overlastgevende’ asielzoekers te versoberen ligt problematisch. Daarnaast reikten de advocaten gele vlaggen uit voor risicovolle voorstellen, bijvoorbeeld het afbouwen van privacywetgeving om informatiesharing te vergemakkelijken (genoemd bij BBB, ChristenUnie, CDA en VVD). Positieve signalen ontvingen partijen die constitutionele toetsing door rechters willen vergroten; die kregen groene vlaggen.