Advocaat in Soevereinenzaak: 'Veel mensen fantaseren weleens over het plaatsen van een autobom'

In dit artikel:

Acht anti-overheidsactivisten uit vooral Friesland zijn op 11 juni op meerdere locaties in Nederland aangehouden nadat justitie hen als lid van een criminele organisatie met een terroristisch oogmerk bestempelde. Het Openbaar Ministerie zegt dat het onderzoek werd gestart na een anonieme brief en informatie van inlichtingendienst AIVD, en dat er aanwijzingen waren dat sommige verdachten bereid zijn „dodelijk geweld te plegen”.

Bij huiszoekingen troffen onderzoekers meerdere wapens aan (onder meer pistolen, een machete en een kruisboog) en vijf flessen gevuld met castorbonen. Hoewel deze zaden legaal in de farmacie en industrie gebruikt worden, kunnen ze ook worden verwerkt tot ricine, een zeer toxische stof; bij één persoon vond men een handleiding voor het maken van ricine. Ook werden documenten aangetroffen met anti-overheidsideologie en met een handgeschreven „Resolutie van het Soevereine Nederlandse Volk”, waarin volgens het OM geweld tegen de overheid wordt goedgekeurd.

De arrestaties volgden mede op een afgeluisterd gesprek op 6 mei waarin volgens het OM gesproken werd over een mogelijke aanslag rond de Navo-top in juni en over het schieten op de woning van Sybrand van Haersma Buma, burgemeester van Leeuwarden. Advocaten van verdachten voeren aan dat zulke uitspraken deel uitmaakten van fantasie of citaten uit een film en dat het doel feitelijk protesteren was. Een van de vrijgelaten verdachten, Marieke de V., omschrijft zichzelf als „kritisch op de overheid” maar benadrukt dat zij gewoon belasting betaalt en verzekerd is.

Vijf verdachten verschenen voor het eerst tijdens een openbare zitting in de rechtbank in Leeuwarden en zitten nog vast. Onder de beklaagden zijn onder meer Arno van K. (62), een bekend gezicht binnen coronakritische kringen die door aanhangers als politieke gevangene wordt gezien, Ritske B. (66), die betrokken was bij fondsenwerving voor Van K.’s rechtszaak en bij wie vijf wapens werden gevonden, en Jan B. (74), bekend als wapenhandelaar. Een verdachte had een badge met de tekst „sheriff volkstribunaal” en documenten over „wat te doen na bijltjesdag”.

Buiten de rechtspraak trokken sympathisanten van de verdachten — circa 100–150 mensen — voorbijgangers en journalisten met demonstraties en liederen waarin om vrijlating van onder meer Arno werd geroepen. De zaak roept vragen op over de scheidslijn tussen radicale retoriek en concrete voorbereiding van geweld; justitie benadrukt het ernstige karakter van de vondsten, terwijl verdedigers het beeld van een georganiseerde aanslagsplanning betwisten.