Advies: schrap ondoelmatige belastingvoordelen zoals hypotheekrenteaftrek en bespaar 30 miljard
In dit artikel:
De Algemene Rekenkamer roept politieke partijen op om in hun verkiezingsprogramma’s kritisch te kijken naar financiële haalbaarheid en adviseert om jaarlijks 30 miljard euro aan inefficiënte belastingvoordelen af te schaffen. Rekenkamer-president Pieter Duisenberg waarschuwt dat veel huidige politieke beloften onrealistisch zijn doordat ze onvoldoende rekening houden met de benodigde financiering en uitvoeringscapaciteit, wat het vertrouwen in de politiek ondermijnt. Onder de voorgestelde besparingen vallen onder andere de hypotheekrenteaftrek en diverse ondernemersregelingen, zoals de landbouwvrijstelling, die volgens het ministerie van Financiën ondoelmatig zijn.
Een specifiek voorbeeld is het lage btw-tarief van 9 procent op boodschappen, oorspronkelijk bedoeld om de laagste inkomens te ondersteunen, maar nu ook begunstigd door hogere inkomens, wat leidt tot een verstoorde verhouding tussen baten en kosten voor de overheid. Duisenberg benadrukt dat het vrijgemaakte geld slimmer ingezet kan worden voor bijvoorbeeld investeringen in defensie of gerichte hulp aan burgers en bedrijven.
Voor het eerst stuurt de Algemene Rekenkamer vooraf een brief naar partijbureaus met het doel onrealistische verkiezingsbeloften te voorkomen, een stap om te zorgen dat na de verkiezingen daadwerkelijk realistische en haalbare beleidsplannen worden uitgevoerd. Duisenberg noemt het ‘wensdenken’ – het maken van plannen zonder voldoende middelen of realistische onderbouwing – een hardnekkig probleem in de Nederlandse politiek, onder meer zichtbaar in het asielbeleid waar al decennia structureel te weinig geld voor wordt uitgetrokken.
Daarnaast wijst de Rekenkamer op de urgente dreiging van een drinkwatertekort in Nederland. Ondanks afspraken om het dagelijkse waterverbruik van 120 naar 100 liter per persoon terug te brengen, stijgt het verbruik juist, ook door bedrijven. Duisenberg roept op tot concrete en haalbare beleidsinitiatieven om dit probleem tijdig aan te pakken en zo een toekomstige crisis te voorkomen.